lubimyczytać
Wokół książki
Aktualności
Powieść łotrzykowska na wysokim poziomie

Powieść łotrzykowska na wysokim poziomie

03.06.2016

Matthias Nawrat, urodzony w Opolu i żyjący w Niemczech pisarz ma na swoim koncie trzy, znakomicie przyjęte książki. Ostatnia, „Wszystkie śmierci dziadka Jurka”, nakładem Wydawnictwa Bukowy Las ukazał się w czerwcu na polskim rynku. W związku z premierą autor przyjedzie do Polski – odwiedzi rodzinne miasto, Warszawę i Wrocław.

Powieść łotrzykowska na wysokim poziomie

Wszystkie śmierci dziadka Jurka to historia rodzinna na tle historii Polski. Zabawna, wzruszająca i niezwykła. Jej kanwą uczynił Nawrat opowieści swojego dziadka Jurka – zasłyszane bezpośrednio przez narratora (wnuczka) lub członków rodziny. Ponieważ bohater urodził się przed wojną w Warszawie, a po wojnie trafił na tzw. Ziemie Odzyskane, do Opola, ich tłem jest w gruncie rzeczy historia Polski od czasów okupacji po ostatnie lata PRL-u.

Wydarzeniem uruchamiającym film wspomnień jest rzeczywista śmierć dziadka, na którego pogrzeb przyjeżdża narrator, wracając tym samym do swojej przeszłości.

Opowiedziana z wirtuozerią, a jednocześnie bardzo wzruszająco ta współczesna opowieść łotrzykowska, która grozie i mrokowi czasów, w jakich przyszło żyć bohaterowi, przeciwstawia humor (często czarny) i życiową mądrość oraz po prostu spryt, broniący przed opresyjnością czasów i systemów w zmieniającej się Europie. Pomysłowość, jaką w tak rozumianej strategii przeżycia przejawia dziadek Jurek, powoduje, że zmartwychwstaje z kolejnych swoich śmierci, których nie miał prawa przeżyć. Wszystko to sprawia, że jest to książka śmieszna, groteskowa i smutna na przemian – jak samo życie.

O książce tak pisano w niemieckich mediach:

Druga powieść Nawrata, „Unternehmer”, wydana w 2014 r. zrobiła furorę wśród czytelników młodszej literatury niemieckiej. Chwalono kunszt języka i subtelną ironię zdolnego autora, przy czym nie sposób było nie zauważyć wpływów Roberta Walsera czy Thomasa Bernharda. Jednak Nawrat, urodzony w 1979 r. w polskim Opolu, od 1989 r. mieszkający w Niemczech, pobierał nauki również u naszych wschodnich sąsiadów: Bohumil Hrabal, Witold Gombrowicz, Stanisław I. Witkiewicz i Bruno Schulz są patronami jego prozy, co potwierdza się w imponujący sposób w jego najnowszej powieści „Wszystkie śmierci dziadka Jurka”. (…) Nic więc dziwnego, że mieszkający w Berlinie autor zdecydował się napisać książkę o swojej napiętnowanej socjalizmem i katolicyzmem oraz trudną polsko-niemiecką historią ojczyźnie i mieście ze swojego dzieciństwa. Wyszła mu wręcz klasyczna powieść szelmowska, ale z wielkimi aspiracjami: opowiada ni mniej, ni więcej tylko całą historię Polski, w szczególności tę XX-wieczną, na przykładzie niejakiego dziadka Jurka.

Ryzykowne przedsięwzięcie, jednak po lekturze czytelnik stwierdza zdumiony, że Nawratowi udało się niemal niemożliwe, gdyż jego zamiar sprawdza się idealnie od pierwszej do ostatniej strony tej eleganckiej książki - Frankfurter Rundschau.

„Wszystkie śmierci dziadka Jurka” są książką przesyconą znakomitym komizmem, urastającym niekiedy do rangi niedorzeczności, pełną łagodnej ironii, Nawrat złożył też wyznanie miłości do swojej ojczyzny, z jej wszystkimi osobliwościami i ciemnymi stronami.

Być może wcale nie było konieczne, aby w treści zostało padło wreszcie nazwisko dziadka, które brzmi: Mrożek. Tekst i tak sam dostarcza dostateczną ilość dowodów, że nad powieścią Nawrata czuwa niczym ojciec chrzestny polski mistrz absurdu i demaskator stosunków społecznych, Sławomir Mrożek. To właśnie w Nawracie znalazł Mrożek znakomitego następcę - NZZ am Sonntag.

Matthias Nawrat, urodzony w 1979 roku w Opolu, jako dziesięciolatek przeprowadził się z rodziną do Bambergu. Studiował we Freiburgu i Heidelbergu biologię, później creative writing w Szwajcarskim Instytucie Literatury w Biel. Za debiutancką powieść „Wir zwei allein” (2012) otrzymał m.in. Nagrodę Promocyjną im. Adelberta von Chamisso, przyznawaną pisarzom niemieckim obcego pochodzenia. Również jego druga powieść „Unternehmer ” (2014) została wyróżniona kilkoma nagrodami Za tę i najnowszą powieść, czyli „Wszystkie śmierci dziadka Jurka” Nawrat w marcu 2016 otrzymał nagrodę Alfreda Doeblina dla młodych pisarzy. Mieszka w Berlinie. Autor będzie w czerwcu gościem Big Book Festival w Warszawie i Festiwalu Książki w Opolu. Zapraszamy do wzięcia udziału w spotkaniach autorskich z Matthiasem Nawratem:

WARSZAWA dwa spotkania w ramach Big Book Festivalu (Blok Premiery) 12 czerwca (niedziela): godz. 16, Pałac Szustra, ul. Morskie Oko 2, Park Morskie Oko. Spotkanie poprowadzi Wojciech Kuczok.

Godz. 18 - debata Kto ukradł Niemcom literaturę

Szczegóły znajdziecie tutaj.

WROCŁAW 16 czerwca 2016 (czwartek), godz.18.00, Proza, klub Wrocławskiego Domu Literatury, Przejście Garncarskie 2. Spotkanie poprowadzi profesor Andrzej Zawada.

OPOLE – spotkanie w ramach Festiwalu Książki w Opolu, 18 czerwca (sobota), godz. 15.00, Wojewódzka Biblioteka Publiczna. Spotkanie poprowadzi Monika Bednarz-Wójcik.

Szczegóły znajdziecie tutaj.

Książka ukazała się pod patronatem lubimyczytać.pl.