Rozprawa zawiera praktyczne i uniwersalne reguły myślenia, którymi powinniśmy się kierować w dochodzeniu do prawdy. Za początek wszelkiej prawdziwej filozofii uznaje ona zwątpienie we wszelkie dotychczasowe twierdzenia, by przyjąć to tylko, w co zwątpić nie można, co jawi się rozumowi jasno i wyraźnie. Takim niepodważalnym twierdzeniem filozoficznym, punktem archimedesowym nauki Kartezjusza, jest słynne cogito, ergo sum - myślę, więc jestem.