W „Doktorze Żywago” pokazane jest życie pod komunistycznym reżimem Rosji czasu rewolucji i wojny domowej. Tytułowy Doktor to rosyjski inteligent: lekarz i poeta, który próbuje odnaleźć się w dyktaturze proletariatu. Sytuacja polityczna komplikuje jego życie osobiste. Książkę odczytywano jako krytykę systemu sowieckiego. Władze uznały ją za antyradziecką i uniemożliwiły Pasternakowi przyjęcie Nagrody Nobla. Zakazano druku jego utworów, a on sam zyskał sławę dysydenta. Powieść ukazała się w kraju pisarza wiele lat po jego śmierci – pod koniec lat 80. Amerykański film nakręcony na jego podstawie nagrodzono w 1966 r. kilkoma Oscarami.