Jesteśmy społecznością, która kocha książki

A co jest alternatywa dla pedagogiki wstydu? To, co PiS nam dzisiaj proponuje-pedagogika megalomanii. Czylii dwa chore zjawiska. Tu nie chodzi o zaden wsytd, tu chodzi o zrozumienie wlasnej historia. Zrozumienie zlozonosci czlowieczenstwa, istoty luszkiej. W sytuacjach, na ktore nie jestes przygotowany, mozesz wyrosnac na bohatera albo stac sie zwyczajnym zbrodniarzem. Pedagogika megalomanii uprawiana przez prawice calkowicie odrzuca fakty i chce spowodowac, ze bedziemy grzeszyc bezkarnie. Bo skoro jestesmy tak wspaniali, to nawet jezeli zdarzy sie jakies potkniecie, nie bedzie ono mialo wielkiego znaczenia.

Tu nie chodzi o żaden wstyd, tu chodzi o zrozumienie własnej historii. Zrozumienie złożoności człowieczeństwa, istoty ludzkiej. W sytuacjach, na które nie jesteś przygotowany, możesz wyrosnąć na bohatera albo stać się zwyczajnym zbrodniarzem. Pedagogika megalomanii uprawiana przez prawicę całkowicie odrzuca fakty i chcę spowodować, że będziemy grzeszyć bezkarnie. Bo skoro jesteśmy tak wspaniali, to nawet jeżeli zdarzy nam się jakieś potknięcie, nie będzie ono miało wielkiego znaczenia.
Jedwabne jest ważną częścią polskiej historii. Nie najważniejszą, nie przekreśla wielu wielu heroicznych kart polskich dziejów. Ale nie sposób tej części przemilczeć.

Jerzy Urban kiedyś napisał, że w Polsce nie tyle chodzi o antysemityzm, ile raczej o judaizację zła. To bardzo mądra fraza. Najtrudniej przyznać, że coś się samemu źle zrobiło, że to ja jestem winny. Łatwiej powiedzieć, że w UB byli sami Żydzi. To jest judaizację zła.