Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Tak więc podstawowym czynnikiem, który zadecydował o mocarstwowym charakterze przyszłego państwa pruskiego, ba !- który de facto utworzył naprawdę to państwo, jako jednolicie zorganizowaną całość- była armia. Z niej, z wojska Fryderyka Wilhelma, zrodziły się Prusy.

Armia stała się głównym instrumentem władzy elektora wewnątrz kraju, jej siła utrzymywała w ryzach niespokojnych junkrów i buntujących się miasta, a jej organizacja stała się zaczątkiem scentralizowanej administracji państwowej.

Jak napisaliśmy wyżej, armia jego, coś w rodzaju wieloletniego więzienia dla prostych żołnierzy, wymagała dozorców. Do tej roli wyznaczeni zostali junkrzy. Kwalifikowali się oni do tego niejako z natury rzeczy. Feudalne stosunki społeczne między panem ziemskim a jego fornalami czy też pańszczyźnianymi chłopami postanowiono w pełni przenieść w szeregi armii.

Polecił on sporządzić listy wszystkich synów junkierskich w wieku od 12 do 18 lat i uzupełnić je na bieżąco. Na podstawie tych spisów sam monarcha osobiście wybierał chłopców, których powoływał do korpusu kadetów w Berlinie.

Im bardziej sztucznym państwem, a więc zagrożonym rozpadem, były Prusy, tym silniejszą musiały posiadać armię. Jeśli w 1740 r. była ona czwarta w Europie co do liczebności, to wypływało to z faktu, iż mniejsze siły zbrojne nie wystarczyłyby do zachowania Prus.

Dla Fryderyka Prusy stanowiły pojęcie więcej niż umowne- ziemię, którą władał. Ironia historii zdecydowała, że twórcą Prus jako ciała jednolitego, złączonego wreszcie jakimś wewnętrznymi więzami, stał się właśnie Fryderyk II - człowiek, dla którego termin "prusactwo" miał znaczenie obelżywe.