Niestety, już początek odpowiedzi ostudził nasze zapały: W odpowiedzi na list z 6.11.2018 informujemy, że znalezienie pierwszej książki wydanej po odzyskaniu przez Polskę niepodległości okazało się niemożliwe.

Każda publikacja posiada tylko datę roczną wydania, ale nie datę dzienną – nie ma zatem szans na wyodrębnienie ze zbioru wszystkich książek wydanych w 1918 roku tych wydanych po 11 listopada. Zawężając poszukiwania do książek wydanych w 1918 roku i w języku polskim (co wyeliminowało publikacje wydane na ziemiach polskich w innych językach, a uwzględniało polonika zagraniczne, np. książki polskie wydane w USA) otrzymaliśmy... 1949 wyników, w skład których wchodziły prace naukowe, doraźna publicystyka, historia, klasyka, słowniki, beletrystyka, książki dla dzieci, poezja, modlitewniki, poradniki, podręczniki itd.

Przy próbie zawężenia poszukiwań do powieści na pierwszym miejscu otrzymaliśmy wznowienie powieści Rówieśnice Zofii Nałkowskiej. Na liście są także Juliusz Syreń, satyra pisana przed wojną, wydana w 1918 roku z przedmową z 1916, Dla niej. Powieść współczesna o miłości Rosjanina do Polki Gruszeckiego Artura czy Chimera Andrzeja Struga.

W tym czasie ukazywały się powieści – a także opowiadania - dotyczące spraw i wydarzeń o parę lat wcześniejszych; na obrachunki wojenne czas miał dopiero nadejść. Pisano też językiem poprzedniej epoki.

W poezji również trudno coś wybrać. Ważny tomik Leopolda Staffa „Tęcza łez i krwi”, wydany w Charkowie z datą 1918, był złożony do druku wiosną 1917. Wojenne wiersze Edwarda Słońskiego ukazywały się wcześniej, w latach wojny. Debiuty młodego pokolenia – skamandrytów, futurystów – to już przeważnie rok 1919, choć datę 1918 nosi „Czyhanie na Boga” Tuwima.

11 listopada 2017 roku Biblioteka Narodowa rozpoczęła publikację wybranych gazet sprzed 100 lat, aby pokazać, czym żyli Polacy w roku odzyskiwania niepodległości oraz jak złożony i obecny w dyskusji był to proces. Historyczne gazety przywołują nie tylko sprawy wielkie i doniosłe, jak manifesty polityczne czy sytuację na frontach, ale także codzienne: repertuary teatralne, rubryki towarzyskie, kroniki kryminalne czy porady praktyczne.

Kolejne numery znaleźć można na głównej stronie POLONA.PL pod symboliczną kartką z kalendarza.

Zapraszamy na POLONA.PL do kolekcji Rok do Niepodległości.

Za pomoc w poszukiwaniach dziękujemy pani Halinie Fredynie z Zakładu Udostępniania Zbiorów i Pracownii Informacji Naukowej.