Aby nie być gołosłowną, ale i nie przekreślić od razu szans Marsons na zostanie w przyszłości dobrą pisarką w obrębie gatunku, który ją interesuje, muszę sięgnąć w tym miejscu po konkretne przykłady. Trudno mówić tu o jakichś spektakularnych odkryciach czy to w sposobie konstrukcji świata przedstawionego, czy to w kreacji bohaterów, czy w końcu samej intrygi. Marsons postawiła bowiem na ograny szablon fabularny – podobnie jak May w trylogii „Wyspa Lewis” czy Mankell w „Powrocie nauczyciela tańca” ta brytyjska autorka zdecydowała się wskrzesić mroczne tajemnice z przeszłości i powiązać je z mało widowiskowymi morderstwami popełnianymi w powieściowym czasie teraźniejszym. Wiadomo, naprawdę dobrze pomyślany kryminał nie może bazować na epatowaniu makabrą, jednak pewna doza brutalności przy jednoczesnej finezji opisu miejsc zbrodni jest raczej wskazana. W „Niemym krzyku” tego zabrakło. Sama oś historii jest ciekawie pomyślana – oto w okolicy dawnego domu dziecka zostają odkryte ludzkie zwłoki, a trop prowadzi ku brzydkim sekretom osób związanych z sierocińcem – finał jest jednak zbyt przewidywalny.

Gatunek, o którym mówimy znajduje się obecnie – nazwijmy to ładnie – w „złotym wieku”, wykwit kolejnych powieści daje naprawdę wielką, czytelniczą frajdę. Mierzi jednak fakt, że znakomita ich część układa się w ciągnące się tomami serie ze znużonym życiem, dysfunkcyjnym społecznie detektywem na pierwszym planie. W podobną manierę widać popada i Angela Marsons – „Niemy krzyk” zapowiada bowiem cykl, w którym rolę prowadzącej śledztwa odegra detektyw inspektor Kim Stone. Niczym szczególnym nie wyróżnia się ona w gąszczu podobnych jej charakterów, masowo „produkowanych” na kartach skandynawskich czy amerykańskich kryminałów. Kim Stone to postać zarysowana w taki sposób, by odbierać ją negatywnie; to twardzielka bez wyraźnej empatii, ironiczna osoba niewchodząca w głębsze relacje z otoczeniem, prowadząca śledztwo bez oglądania się na procedury. Oczywiście te antyspołeczne zachowania wiążą się z jej traumatyczną przeszłością, jedyne co ją odróżnia od podobnych jej męskich bohaterów to fakt, że nie nadużywa alkoholu (nie popadajmy jednak w skrajności). Trudno ocenić, w jakim stopniu Kim Stone przypadnie potencjalnym czytelnikom do gustu, ponieważ jej postać jest dość słabo scharakteryzowana, psychologizm postaci – powiedzmy szczerze – to rzecz, nad którą Marsons powinna mocniej popracować.

Będę ostrożna w ocenie tej powieści. Oczywiste, że debiutującemu twórcy możemy wiele wybaczyć, aczkolwiek „Niememu krzykowi” zdecydowanie brakuje gradacji napięcia. Zresztą nie ma w zasadzie na czym go budować – to zbyt statyczna narracja jak na kryminał, którego po frapującym opisie na okładce byśmy oczekiwali. Pozostaje zatem liczyć na to, że Angela Marsons w kolejnych tomach z detektyw Kim Stone zaserwuje fanom naprawdę sporą dawkę emocji. Coś nowatorskiego? Też by się przydało, bo póki co wszystko już było.

Justyna Anna Zanik