Fanom koszykówki nie trzeba przedstawiać tego dżentelmena. W latach 90. potrafił wydobyć wszystko, co najlepsze z Michaela Jordana i jego Chicago Bulls, tworząc jedną z najlepszych drużyn w historii ligi. W XXI wieku przejął naszpikowaną gwiazdami drużynę z Los Angeles i zdołał poukładać gwiazdorskie ega na tyle, by zdobyć najwyższą nagrodę. I wreszcie pod koniec ubiegłej dekady wrócił do miasta Hollywood, gdzie na ruinach swojej poprzedniej mistrzowskiej ekipy zbudował zupełnie nową.

Phil Jackson w przyszłym roku skończy 70 lat, jednak ani myśli o emeryturze. W tej chwili zarządza koszykarskimi operacjami w New York Knicks. Jednak w książce, która trafia właśnie do naszych rąk dzięki wydawnictwu SQN dowiemy się tylko o tych dwóch poprzednich dekadach. Swoją autobiografię, pisaną z ghostwriterem Hugh Delehantym, Jackson doprowadza do sezonu 2010-2011, ostatniego z Lakers, po którym pozornie przeniósł się na emeryturę. I to właśnie z tej perspektywy podsumowuje swoją koszykarską karierę, która zaczęła się w latach 70., kiedy stanowił ważne ogniwo w mistrzowskich zespołach nowojorskich Knicks.

Nie jest to jednak tylko książka o koszykówce. Momentami można wręcz odnieść wrażenie, że koszykówka jest tylko pretekstem. Jackson, nazywany często "Zen Master", wykorzystuje historie koszykarskie, by przemycić nieco własnej filozofii. Wykłada czytelnikowi swoją ogólną teorię przywództwa, a następnie opisuje jej praktyczne zastosowania w kolejnych inkarnacjach Chicago Bulls i LA Lakers. Te drużyny prezentuje nam nie tylko jako problemy taktyczne, ale i jako problemy organizacyjne, które każdy z nas może z łatwością odnieść do swojego życia.

Od lidera tak lepszego od współpracowników, że nie potrafi im zaufać (Michael Jordan na początku lat 90-tych), konflikt pokoleń (Bulls końca lat 90.), niespokojne duchy (Dennis Rodman) po dwóch samców alfa w jednej organizacji (Shaquille O'Neal i Kobe Bryant w Lakersach początku ubiegłej dekady). To wszystko możemy znaleźć również w firmach, urzędach czy korporacjach. A całość podlana jest eklektycznym sosem filozofii Jakcsona, która łączy w sobie elementy chrześcijańskie z wątkami buddyjskimi i naukami szamanów Indian Dakota, w Polsce znanych jako Siuksowie.

Choć opowieść spisana jest chronologicznie, nie wszystkie elementy potraktowane są tu równie dokładnie. Zawiodą się czytelnicy, którzy spodziewaliby się pikantnych szczegółów z prywatnego życia Jacksona. A nazbierałoby się ich pewnie sporo, bo ma na swoim koncie dwa nieudane małżeństwa i romans z córką właściciela Lakersów i to w czasie, gdy dla Lakersów pracował. Wspomina o tym jednak mimochodem. Nie znajdziemy również zbyt wielu informacji na temat jego krótkiej kariery trenerskiej na Portoryko.

Jackson nie ujawnia też zbyt wielu tajemnic szatni. Jasne, wspomina o konfliktach Kobiego z Shaqiem, ale nie ma tam nic, czego media i obaj główni zainteresowani by nie powiedzieli. Wszystkie anegdotki zza kulis stanowią raczej ilustrację kwestii związanych z przywództwem.

Nie można jednak powiedzieć, by Jackson nudził. Książka „11 PIerścieni” to pasjonująca opowieść o dwóch dekadach w NBA z perspektywy człowieka, który miał ogromny wkład w ich ukształtowanie. Fani koszykówki stanowczo powinni zapoznać się z tą pozycją.

Tłumaczeniem książki zajął się Michał Rutkowski, autor bloga „Supergigant” oraz ukazujących się niegdyś w „Gazecie Sport” felietonów „Fruwając pod koszem”. Jest świetnym znawcą NBA i dzięki temu podołał trudnemu zadaniu, nie potykając się na terminologii koszykarskiej. Poradził sobie też świetnie z niełatwymi na pewno fragmentami filozoficznymi i choć przydarzyły mu się małe potknięcia (USC to nie jest Uniwersytet Południowej Karoliny tylko Południowej Kalifornii), to jednak nie zaburzają one odbioru całości.

Krzysztof Krzemień