Na początku wydawało mi się, że to jest Masłowska rozmieniona na drobne w serii pytań pt. cudowne dziecko literatury polskiej dekadę później – dwa zdania na każdy temat. Wraz z rozwojem tej rozmowy uwidacznia się nie tylko dystans, jaki Masłowska i Drotkiewicz do niej mają, ale też ich świadomość co do tego, że jest to forma bardzo ulotna, a tematy jakie podejmują, niedługo mogą okazać się mało ważne.

Oczywiście, że wolałabym nie trafiać na zdania typu: Książka jest zrobiona z ciebie i z powietrza – czyli z materiałów niepoczytalnych i bezcennych (str. 62). Że w kontekście rozmowy o Facebooku wtrącenie: Wydaje mi się, że twoje skojarzenie z Orwellem jest bardzo słuszne (str. 90) brzmi jak z kiepskiej szkolnej debaty. W żadnym wypadku nie można jednak odmówić tej rozmowie naturalności i własnego rytmu. Wydaje się to dużą zasługą Drotkiewicz, która – podobnie jak w swojej poprzedniej książce (zbiorze wywiadów „Jeszcze dzisiaj nie usiadłam”) – całkowicie rezygnuje z taktyki „wyciągania” informacji z rozmówczyni.

„Dusza światowa” nie jest konfrontacją ani książką z serii „Kontrowersyjna pisarka po raz pierwszy szczerze o sobie, swoim nowym chomiku dżungarskim i skompromitowanym środowisku literackim”. To dialog, w którym wymiana uwag o codzienności prowadzi do interesujących spostrzeżeń. Autorka „Wojny polsko-ruskiej” mówi między innymi o samym procesie pisania, hermetycznym polskim rynku wydawniczym, mechanizmach medialnych, przed którymi twórca może obronić się instynktownie czy reakcjach na „prawicowość” i „lewicowość”. Przy czym nie mniej ważne w budowaniu jej codzienności okazuje się wyrzucanie śmieci i gotowanie rosołu.

Już kiedyś pisałam o tym, że bardzo doceniam Dorotę Masłowską za jej obsesyjne wręcz przywiązanie do mózgu. „Dusza światowa” jest potwierdzeniem tego przywiązania i to mi wystarcza. Nie każda książka sygnowana znanym nazwiskiem musi być kamieniem milowym rodzimej literatury.

Aleksandra Bączek