Dla wielbicieli serii tematyka książki nie będzie zaskoczeniem, choć oczywiście oryginalnych i zaskakujących pomysłów nie zabraknie. Choć opowiadania są zróżnicowane, łączą je elementy obecne w poprzednich powieściach, czyli humor, treści edukacyjne oraz wiele innych wątków z tego i nie z tego świata. Kosik zadbał o trzymającą w napięciu akcję, zaskakuje niespodziewanymi jej zwrotami, elementami grozy, umiejętnie podsyca czytelniczą ciekawość. Nowinki i fakty ze świata nauki przeplatają się z fantastyką, a wszystko to opisane bezpretensjonalnym językiem, również jeśli chodzi o uczniowską gwarę.

Fabuła opowiadań nie opiera się wyłącznie na fantastyce, to raczej udane połączenie fikcji i realizmu. Wyobraźnia autora przenosi bohaterów do gimnazjum, do przyszłości, by potem cofnąć ich w czasie, każe im błądzić w niekończącym się śnie i szukać wyjścia z muzeum. Dzięki bogatym w detale opisom (autor zwraca uwagę nawet na takie drobnostki, jak ozdoby do włosów) wyobraźnia niemal automatycznie zaczyna odtwarzać czytane właśnie scenki.

Autor prowadzi z czytelnikiem inteligentną literacką grę, pozwalając mu dobrze się bawić podczas wynajdywania w treści analogii do współczesności (znajdziemy tu m.in. Lema, historyczne fakty, a nawet filmy przeznaczone niekoniecznie dla młodych widzów). Dzięki takim zabiegom niełatwo oderwać się od wciągającej lektury. Myślę, że Kosik i tym razem nie zawiódł zaufania fanów, z niecierpliwością czekających na każdy kolejny tom serii. Świetnie napisana książka trafi do czytelników płci obojga, ponieważ autor nie precyzuje odbiorcy. Traktuje go z szacunkiem, jak równorzędnego, inteligentnego partnera.

„Nadprogramowe historie” na tle pozostałych tomów cyklu prezentują się całkiem przyzwoicie. W tej literaturze nie słychać fałszywych nut. Autor umiejętnie wyważa proporcje miedzy poszczególnymi składnikami fabuły, stawiając młodych ludzi w obliczu różnych zagrożeń, każąc im rozwiązywać zagadki niemalże kryminalne, będzie też co nieco o problemach nękających młodych ludzi, kilka akcentów społecznych i psychologicznych. Między wierszami przemyca niewielką dawkę dydaktyzmu.

Niekwestionowaną zaletą „Nadprogramowych historii” są wyraziści, barwnie zarysowani bohaterowie, i to zarówno główna trójka, jak i ci z dalszego planu. Nie da się nie lubić tytułowej trójki. Felix posiada imponującą wiedzę z zakresu fizyki (stąd biorą się te jego niesamowite wynalazki), Net to bystry informatyk, a rudowłosa skromna Nika może pochwalić się zdolnościami paranormalnymi. Łączy ich prawdziwa przyjaźń i wspomniana wcześniej zdolność do pakowania się w kłopoty. Nie sposób się nie uśmiechnąć wyobrażając sobie klasową piękność błyszczącą cekinami czy zdziwaczałych nauczycieli mamroczących coś pod nosem. Choć niektóre ich cechy mogą wydawać się nieco przerysowane założę się, że przynajmniej niektórych z nich można spotkać w rzeczywistości.

Rafał Kosik zajmuje się w głównej mierze pisaniem science fiction połączonej z horrorem i sensacją. Po jego książki sięgają zarówno dorośli, jak i nastolatki. Ale to właśnie cyklem przygód Felixa, Niki i Neta zdobył popularność wśród młodych czytelników. Dodajmy, że nieletnie audytorium również bywa wymagające, a pisanie dla takiego odbiorcy wymaga zaangażowania i sporej wiedzy. Zaciekawić go i pozyskać stanowi dla piszących spore wyzwanie, któremu Kosik w pełni sprostał. Nie karmi czytelników naiwnymi bajeczkami o wampirach i nadprzyrodzonych zjawiskach, zręcznie wplata fantastykę między naukowe fakty a zjawiska z pogranicza magii i świata realnego zawsze opierają się na solidnych naukowych fundamentach. Niniejsza książka jest przekonującym dowodem na to, że pisarz nie obniża lotów.

„Nadprogramowe historie” to w pewnym sensie dla tych, którzy jeszcze nie zetknęli się z serią, przedsmak tego co dzieje się w poprzedzających zbiorek częściach. Oczywiście można je czytać niezależnie od tego czy zna się pozostałe książki z serii, ale to trochę tak, jakby zaczynać obiad od deseru. W opowiadaniach zdarzają się nawiązania do poprzednich powieści, co z jednej strony może utrudniać nowym czytelnikom zrozumienie niektórych wątków, ale może być też zachętą do uzupełnienia zaległości w czytaniu. Zaskoczyła mnie i zachwyciła treść ostatniej historii zatytułowanej „Wędrujące samogłoski”, niewątpliwie wiele czytelniczek zareaguje podobnie. Zapewne nieprzypadkowo wieńczy ten zbiór, bo jest jak klamra spinająca poszczególne opowiadania w logiczną całość. Jeśli więc ktoś szuka mądrej i wartościowej literatury dla nastolatków, to właśnie ją znalazł.

Magdalena Świtała