Lata 60. Młody Elwood Curtis, sympatyczny czarnoskóry chłopiec, mieszka z babką, pomaga w kuchni w restauracji, uczy się pilnie, a po szkole dorabia, aby odłożyć pieniądze na dalszą naukę. Przez wszystkich uważany jest za poważnego, rzetelnego chłopca, na którym można polegać. Dlaczego Elwood, taki inteligentny i pracowity, trafia ostatecznie do zakładu poprawczego? Czy w tym piekle na ziemi uda mu się ocalić swoje ideały?

Colson Whitehead, nagrodzony Pulitzerem autor „Kolei podziemnej”, w „Miedziakach” rysuje przed nami sytuację Afroamerykanów w latach 60. na południu Stanów Zjednoczonych. To czasy wystąpień Martina Luthera Kinga, czasy demonstracji i stopniowego znoszenia segregacji rasowej, ale Ameryka wciąż jeszcze jest wyraźnie podzielona na lepszych i gorszych. Elwood, mimo szczerych wysiłków, należy do tej drugiej kategorii, nie traci jednak nadziei na przyszłość, budując swoje marzenia na odtwarzanych bez końca przemówieniach Martina Luthera Kinga. Jednak ciężka praca i wiara we własne możliwości nie zawsze prowadzą do sukcesu – w przypadku Elwooda niestety do ponurego zakładu poprawczego, do nocy, kiedy nasłuchuje kroków w ciemności i świstu skórzanego pasa. Miedziak ma wyrobić w chłopcach charakter, aby mogli stać się wartościową częścią społeczeństwa, kiedy wyjdą z zakładu. O ile z niego wyjdą…

Choć „Miedziaki” są fikcyjną opowieścią, Colson Whitehead bazuje na prawdziwych miejscach i historiach krzywd i nadużyć. To pełna melancholii opowieść o przyjaźni i stawaniu w obronie swoich przekonań. Porusza kwestię rasizmu, nierówności społecznej i poważnych niedociągnięć systemu sprawiedliwości. Colson pisze w sposób wyważony, prosto, bez zbędnych ozdobników, tym lepiej oddając przez to ciężki los, jaki spotkał głównego bohatera. Nie sposób nie przejąć się sytuacją Elwooda, nie oburzać się wobec niesprawiedliwości, jaka go spotkała, i nie kibicować mu w jego dążeniu do zachowania godności.

Cała książka jest doskonale napisana, jedynie koniec nadszedł zbyt szybko, jakby za mało miejsca zostało poświęcone kulminacyjnej scenie. Ale może o to właśnie chodziło, o wywołanie uczucia niedowierzania, może nawet szoku. Mało tu szczęśliwych momentów i trudno nazwać „Miedziaki” lekką lekturą, ale z pewnością jest ona wartościowa, trafia do serca i skłania do myślenia o czasach, które wprawdzie minęły, ale których ponure echa nadal nie umilkły.

Agnieszka Kruk