Powieść, będąca znakomitym przykładem literatury czasów romantyzmu, opisuje historię miłości, którą trudno byłoby romantyczną nazwać. To, co wydarza się w życiu Beniamina po spotkaniu Aspazji, tytułowej "Poganki", to raczej prawdziwa szkoła niełatwego życia dla dojrzewającego mężczyzny.

Niektórzy literaturoznawcy uznają, że Beniamin to… alter ego autorki, a sama "Poganka" jest paraboliczną autobiografią Narcyzy Żmichowskiej.

Żmichowska, pisarka XIX-wieczna, była w swoich czasach kobietą nieprzeciętną. Niezamężna, znakomicie wykształcona w Paryżu, przez prawie całe życie pracująca jako guwernantka, opracowała między innymi - dziś powiedzielibyśmy wręcz feministyczny - program kształcenia dziewcząt.