Powieść "Fundacja" rozpoczyna pięciotomowy cykl Isaaca Asimova, traktujący o przyszłych cywilizacjach w Galaktyce. Ukazała się w wydaniu książkowym w 1951 roku. Wszystkie ważniejsze wątki koncentrują się wokół postaci wybitnego naukowca Hariego Seldona, który przepowiedział zagładę stolicy układu galaktycznego, Trantora - po wcześniejszym upadku całego wielkiego imperium - oraz późniejsze wojny międzyplanetarne. Seldon, humanista, nieobojętny na losy ludzkości, pragnął skrócić okres zbliżającego się rozkładu i jednocześnie złagodzić towarzyszące temu procesy, takie jak anarchia i rozruchy. Uczony, skazany na wygnanie na inną planetę, aby nie siał zamętu swoimi katastroficznymi wizjami, sprawił, że założono tam bazę z grupą naukowców mających pracować nad gigantyczną "Encyklopedią Galaktyczną", gromadzącą dotychczasową ludzką wiedzę.
Książka pokazuje różne mechanizmy walki o władzę i manipulacje ludzkimi emocjami, stanowi wnikliwe studium psychologiczne i socjologiczne.