"Przed burzą" - powieść ukazująca obraz Warszawy w okresie bezpośrednio poprzedzającym wybuch powstania listopadowego. Z jednej strony terror zaborcy, z drugiej zróżnicowane postawy Polaków. Od lojalistycznie nastawionych warstw wyższych, poprzez opozycyjną w zasadzie szlachecką prowincję i mieszczaństwo żywiące naiwną nadzieję na wyzwolenie Polski dzięki ingerencji zagranicy - aż do patriotycznej młodzieży, zapalonej, zdecydowanej na zbrojną rozprawę z zaborcą. Niestety bez wodza i programu. Wizerunek ówczesnego społeczeństwa polskiego wzbogaca Kraszewski echem sporu romantyków z klasykami; relacjami o autentycznych wydarzeniach i osobistościach; epizodami z postaciami historycznymi. Na tym tle rozwija się romansowa fabuła, której bohaterami są: Kalikst Rucki, syn oficera napoleońskiego, brat belwederczyka, sam spiskowiec, piękna i szlachetna Julia Brennerówna oraz jej ojciec, szpicel w. księcia Konstantego.