Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Chciałbym próżnować, nic nie robić, wałęsać się mieć trochę radości z krajobrazu, z nieboskłonu otwartego przedwieczornymi chmurkami w zaświaty. Wtedy może wróciłaby melodia do mnie, napłynęłaby fala prozy. Obowiązki służbowe napełniają mnie grozą, wstrętem, mrożą radość życia. (...) Teraz wypędzono radość z naszego życia, a bez radości, bez małej nadwyżki radości - nie umiem tworzyć.

W tym się Pani myli, gdy Pani sądzi, że do tworzenia potrzebne jest cierpienie. To jest stary utarty schemat - może czasem słuszny - ale w moim przypadku nie. Ja potrzebuję dobrej ciszy, trochę tajnej, pożywnej radości, kontemplatywnego łakomstwa na ciszę, na pogodę. Nie umiem cierpieć. Cierpienie mnie nie potęguje. A może się mylę.

Zaniedbuję ważną korespondencję, na której mi zależy, nie piszę nic, nawet przepisanie czegoś już napisanego sprawia mi wstręt nieprzezwyciężony. A właśnie spadła na świat taka nieprawdopodobna i błyszcząca wiosna z wszystkimi powiewami, blaskami, przeczuciami - dla mnie tylko po to, by mi uświadomić, że jestem już po tamtej stronie wszystkich wiosen.

Od wielu lat marzę o wyjeździe do Paryża, ażeby zobaczyć raz sztukę francuską i odetchnąć powietrzem czystego artyzmu. Gdy obecnie jestem w możności skromne honorarium autorskie za książkę obrócić na parutygodniowy pobyt we Francji, napotykam na wielkie trudności ze strony obowiązujących przepisów. Centrala dewiz odmówiła mi udzielenia potrzebnych akredytyw, od posiadanej zaś akredytywy uzależnia starostwo przyznanie turystycznego (ulgowego) paszportu.

Pani obawy, że życie we dwójkę mogłoby wytrącić mnie z właściwego klimatu mej twórczości - dały mi do myślenia. Być może, że samotność była źródłem moich inspiracji, ale czy życie we dwoje przełamuje naprawdę tę samotność? Czy nie pozostaje się samotnym mimo to? I czemu wszyscy poeci zamieniają w końcu swoją samotność na życie we dwoje? Mam ludzką obawę przed samotnością, przed tą jałowizną życia niepotrzebnego i zamarginesowego, którą chciałem oddać w "Emerycie". I stąd moja ucieczka w małżeństwo. Zresztą jest to najbliższa mi i droga osoba, dla której znaczę bardzo wiele czy to nie jest wielka rzecz znaczyć dla kogoś wszystko?

Zostałem zaproszony specjalnym listem do współpracy w "Nowych Widnokręgach", miesięczniku polskim pod redakcją Wasilewskiej. Ale cóż mogę dla nich napisać? Coraz bardziej przekonuję się, jak daleki jestem od rzeczywistego życia i jak mało orientuję się w duchu czasów. Wszyscy jakoś znaleźli jakiś przydział, ja zostałem na lodzie.

Tak jak dla jakiegoś Radży o duszy melancholijnej i nienasyconej każda kobieta, którą musnęło spojrzenie mężczyzny już jest skalana i godna już tylko jedwabnego stryczka, tak dla mnie czas, do którego ktoś zgłosił pretensję, do którego zrobił najlżejszą aluzję już jest skażony, zepsuty, niejadalny. Nie znoszę rywali do czasu. Obrzydzają mi oni ten skrawek, którego się dotknęli. Nie umiem się dzielić czasem, nie umiem się żywić resztkami po kimś.

Czy i Wy uczycie robót ręcznych? Zbrzydło mi to, do wymiotów!