Drugi tom „Początków Polski” nie różni się poziomem erudycji od tomu pierwszego. Autor wziął tutaj na warsztat wielką migrację Słowian w wiekach V – VII. W odróżnieniu od poprzedniego okresu, tzw. wieleckiego, wędrówki plemion słowiańszczyzny u schyłku starożytności i w pierwszym okresie epoki średniowiecza są oświetlone większą ilością źródeł pisanych, które pomocniczo wspomagane są odkryciami archeologicznymi (wobec których prof. Łowmiański sugeruje bycie bardzo ostrożnym w ferowaniu w oparciu o nie wniosków). W wielkim uproszczeniu można określić, iż klamrą wokół której opisane zostały dzieje słowiańszczyzny w tym tomie, są dwa wielkie wtargnięcia do Europy ludów pochodzenia turskiego, najpierw Hunów, a później Awarów. Zdarzenia te miały olbrzymi wpływ na ówczesną historię, a na wędrówkę ludów (również germańskich) szczególnie.
Tak jak już wspomniałem w opinii do pierwszego tomu „Początków Polski”, również w tym przypadku dostajemy produkt niebywałej wiedzy i talentu badawczego prof. Łowmiańskiego. Na szczególną uwagę zasługuje krytyka i analiza źródeł, które autor ma opanowane do perfekcji. To samo tyczy się literatury naukowej, wykorzystanej w wielkiej obfitości do każdego, nawet drobniejszego problemu czy zagadnienia.
Tom ten może się przydać każdemu, kto studiuje okres przełomu starożytności i średniowiecza.
"Religia Słowian i jej uadek" wydano w roku 79, lecz przedstawia świeży stosunek do życia naszych przodków. Mimo tego, że jest napisana ciężkim, naukowym językiem i watrto przygotować sobie słownik języka polskiego do czytata warto po nią sięgnąć. Na wyjątkową uwagę zasługuje tu szczegółowo przeanaizany początek chrystianizacji na ziemiach Polskich. Autor przytacza na ten temat wiele cytatów z kronik i rysuje obraz rzucający nowe światło na ten okres funkcjonowania naszego kraju, szczególnie na ziemiach Pomorza. Jeśli więc szukacie infrmacji natemat pierwszej reakcji na nową religię ta pozycja może okazać się nieoceniona. Książka podzielona jest na wygodne rozdziały, więc łatwo się poruszać po informacjach w niej zawartych. Znajdziemy tu informacje na temat pochodzenia religii słowiańskiej, samej religii z podziałem na rejony kraju, początków chrystianizacji, jej postępie i metodach mijsji oraz funcji nowej religii. Ostatnie działy mogą zdawać się nddne, ciągną w nieskończoność i niewiele mogą mieć bezpośrednio z terenami Polski, gdyż autor przytacza tu głównie źródła rosyjskie. Polecam zainteresowanym pojęciem chrystianizacji samej w sobie.
Główną wadą publikacji moim zdaniem są nieprzetłumaczone źródła. Cytaty znajdujące się w przypisach są głównie w językach oryginalnych - m.inn rosyjskim, niemieckim i oczywiście łacinie. Więc jeśli nie znacie tych języków, a będziecie mieli ochotę zapoznać się ze źródłami, będziecie musieli szukać gdzie indziej.