Jesteśmy społecznością, która kocha książki

W siódmym tomie Kolekcji Hachette poznajemy życiorys, myśli i dzieła jednego z najważniejszych ludzi nie tylko dla filozofii, ale także nauki. Mowa tu o Kartezjuszu. Choć jest on postacią przełomową, nie można powiedzieć o nim, by był kontrowersyjny, by w jego żywocie, metodzie bądź koncepcjach pojawiło się coś, co wstrząśnie czytelnikiem. Na tym jednak osadza się jednak jego wielkość. Filozofia jest sposobem myślenia, postrzegania rzeczywistości. Kartezjusz jest ojcem filozofii nowożytnej – nie powinno więc dziwić, że czytając go, trudno nam odrzucić bądź podważyć jego logikę i postulaty. Żyjemy w nowoczesności, którą on zapoczątkował. Tyle jednak z moich osobistych przemyśleń, pora przejść do recenzji tomu. Filozofię Kartezjusza trudno oddzielić od nauki, zaś samą jego postać ciężko jest przedstawić inaczej niż wspólnie z innymi wybitnymi jednostkami tamtego okresu. Twórcy książki nie silą się na to. Pokornie schylają głowę i obrazują nam ichniejszą naukę, wykładnię arystotelesowską, scholastyczną, a także postacie tak wybitne jak Galileusz bądź Kopernik. I z jednej strony jest to duży plus – mamy bowiem wzgląd na większy kawałek rzeczywistości, a nie pojedynczą postać filozofa wyrwaną z kontekstu. Z drugiej jednak strony, karty książki są policzone, a miejsca nie wystarczy dla wszystkiego. Nieco zabrakło mi tutaj wyjaśnień. Choć poświęcono metodzie Kartezjusza wiele uwagi, wydaje mi się, że bardziej skupiono się na tym, co ona oznaczała dla nauki i świata niźli tym, na czym ona polega. A odróżnienie indukcji od dedukcji nie jest dla laika rzeczą łatwą, wymaga większego pola, większej uwagi. Jest to jednak tylko subiektywne odczucie. Niesubiektywne są natomiast błędy w tekście, które we wcześniejszych tomach piętnowałem, a które w tym… Okazały się drobne, co jest sporym plusem. Obecnie mogę przyznać osiem na dziesięć gwiazdek. Z pewnością nie jest to dzieło wybitne, w wielu miejscach jest wręcz toporne, pisane nieco bez składu i w dziwnych proporcjach (kilka stron poświęconych wykształceniu filozofa i wzmianka o tym, jak umarł?). Niemniej, wykonuje swoją pracę tak, jak ma ją wykonywać. Na ponad stu dwudziestu stronach przybliża nam nieco postać i twórczość Kartezjusza.