Eginald Schlattner

Autobiograficzna powieść napisana przez Sasa z Siedmiogrodu, rozgrywająca się w Rumunii (głównie Sighisoara, Fagaras ale także reszta Transylwanii i Banat) po zakończeniu drugiej wojny światowej i zdobyciu władzy przez komunistów. Książka napisana dość łatwym językiem, w oryginale po niemiecku, ale należąca raczej do literatury rumuńskiej. Przedstawia bowiem sytuację rozpadu dawnego, wieloetnicznego świata Siedmiogrodu i Banatu. Bohater książki – Clemens - ma do czynienia przede wszystkim z przedstawicielami własnej grupy etnicznej, ale także z Węgrami, Rumunami i Romami. W każdej z tych grup (może poza ostatnią) zwycięska władzą ma swoich zwolenników, ale i przeciwników. Śledzimy także losy rodziny głównego bohatera – rodziców i stryja oraz jego dziewczyn i przyjaciół. W tle pojawia się m.in. wywózki Niemców, antykomunistyczna partyzantka i ukrywający się Niemcy. Główna siła książki tkwi właśnie w opisie dawnego świata – siedmiogrodzkich Sasów i Szwabów z Banatu, niemieckojęzycznej ludności od wieków mieszkającej w Rumunii (obecnie została ich resztka, m.in. prezydent tego kraju Klaus Iohannis),ich sposobu życia, religii (odpowiednio protestanckiej i katolickiej) i obyczajów. Szczególnie ciekawe są sceny rozgrywające się w Sighisoarze (Schässburg),pięknym siedmiogrodzkim mieście, którego starówka wpisana jest na listę Światowego Dziedzictwa Kultury Unesco. Ale nie ogranicza się do nich – mamy też obrazki z życia Rumunów oraz Romów, po staremu zwanych tu Cyganami. A wszystko zamyka bardzo plastyczna i pięknie opisana scena końcowa. Powieść warta polecenia.