Plebiscyt Książka Roku 2020. Poznaj Fundację „ABCXXI - Cała Polska czyta dzieciom“

W Plebiscycie Książka Roku 2020 oddano już ponad 100 tysięcy głosów! Czy wybraliście już Fundację lub Stowarzyszenie ubiegłych 12 miesięcy? Jeśli nie – pomożemy w wyborze! Na łamach lubimyczytać.pl zaprezentujemy każdą nominowaną organizacje, byście mogli zdecydować, która Waszym zdanie zasługuje na najwyższą wygraną.

W kategorii Fundacja / Stowarzyszenie Roku nominowane jest 5 organizacji pozarządowych, które aktywnie i efektywnie wspierały środowisko literackie oraz czytelników w 2020 roku. Za określone miejsce zdobyte w głosowaniu, Allegro przyzna dofinansowania w wysokości od 30 do 70 tys. złotych. Łącznie wsparcie finansowe wynosi aż 250 tys. złotych.

Fundacja „ABCXXI – Cała Polska czyta dzieciom”, organizator kampanii społecznej „Cała Polska czyta dzieciom”

Rozmawiamy z Ireną Koźmińską, prezes Fundacji „ABCXXI – Cała Polska czyta dzieciom”.

Ewa Cieślik: Jakie priorytety i zadania stawia sobie Fundacja „ABCXXI – Cała Polska czyta dzieciom”?

Irena Koźmińska: Priorytety Fundacji wynikają z tego, co uważamy za społecznie najważniejsze ─ a jest to wychowanie dzieci na mądrych, dobrych i szczęśliwych ludzi. Osiągnięcie tego celu, oprócz zapewnienia dziecku podstawowej opieki, wymaga zaspokojenia potrzeb emocjonalnych i budowania wewnętrznych zasobów dziecka – psychicznych, intelektualnych i moralnych. Staramy się wspierać rodziców i innych dorosłych wiedzą wychowawczą, w tym na temat potrzeby codziennego czytania dzieciom, i propozycjami właściwych lektur, a także ofertą programów edukacyjnych i szkoleń. Jest takie mądre przysłowie afrykańskie „Potrzeba całej wioski, by wychować dziecko”. Podzielamy to podejście i dlatego nasze działania kierujemy do całego społeczeństwa.

Jak wygląda codzienna działalność fundacji, jakie projekty rozwija?

W czasie pandemii część działań trzeba było zawiesić – np. programy edukacyjno-kulturalne dla matek przebywających w więzieniu razem ze swoimi małymi dziećmi. Ale np. kampania „Cała Polska czyta dzieciom” czy program „Wychowanie przez czytanie” są prowadzone nieprzerwanie, choć wymaga to od nas, liderów i nauczycieli, trochę innych metod pracy.

Wiele naszych działań siłą rzeczy przeniosło się do Internetu. Ożywiliśmy obecność na FB, Instagramie i stronie calapolskaczytadzieciom.pl, gdzie kilka razy w tygodniu pojawiają się kolejne książki ze Złotej Listy z recenzjami oraz propozycje edukacyjne. Biuro Fundacji pracuje online, podobnie Kapituła Złotej Listy. Ale nasze kalendarzyki zostały wydrukowane całkiem tradycyjnie i równie tradycyjnie trafiają do rąk czytelników – poprzez inserty w gazetach i jako dodatek do książek w bibliotekach. Planujemy kolejne konkursy literackie (wiosną zorganizowaliśmy konkurs dla dzieci i młodzieży „Siedzę w domu i piszę”, na który napłynęło wiele znakomitych opowiadań), dopinamy program dla szkół podstawowych, który połączy edukację ekologiczną, literacką, moralną i cyfrową. No i mamy w tym roku 20-lecie kampanii czytania, w związku z czym chcemy przeprowadzić ogólnokrajowy plebiscyt na 20 najlepszych współczesnych polskich książek dla młodych odbiorców i ogłosić jego rezultaty podczas XX Ogólnopolskiego Tygodnia Czytania Dzieciom pod hasłem „Lubimy czytać polskich autorów”. Ubiegłoroczny Tydzień Czytania zgromadził przed ekranami milionową publiczność – to jeden z nielicznych pozytywów pandemii. Liczymy na podobny rezultat w tym roku.

Fundacja najbardziej znana jest z kampanii „Cała Polska czyta dzieciom”. Co było inspiracją do jej powstania?

Mieszkając przez kilka lat w USA, interesowałam się psychologią rozwojową dzieci i myślałam o założeniu fundacji, która wspierać będzie rodziców i wychowawców wiedzą na temat zdrowia emocjonalnego. Natrafiłam wtedy na książkę Jima Trelease’a, amerykańskiego guru od czytania dzieciom, i uznałam, że czytanie dziecku – które Trelease propagował ─ jest działaniem genialnym: prostym, tanim, dostępnym każdemu i bardzo przyjemnym dla obu stron. Jest to najlepszy sposób budowania zasobów wewnętrznych dziecka i wspierania jego zdrowia emocjonalnego. Zapewnia rozwój psychiczny, zaspokaja potrzeby bliskości, miłości i stymulacji, uczy języka, myślenia i koncentracji, rozwija wiedzę, wyobraźnię i wrażliwość moralną. Myślę, że czytanie dzieciom przez to, że jest tak łatwe i dostępne praktycznie dla każdego, jest nadal niedoceniane w wielu domach i w szkole.

Który zrealizowany do tej pory projekt uważa Pani za największy sukces Fundacji?

Zrealizowany, czyli zamknięty? Nie tworzymy projektów, które z założenia się kończą, są jednorazowym wydarzeniem. Każdy projekt planujemy tak, by mógł się rozwijać i pozwalał się rozwijać jego uczestnikom: modyfikujemy i rozszerzamy kampanię „Cała Polska czyta dzieciom”, rozbudowujemy Złotą Listę polecanych książek, stworzyliśmy własne książki, które uczą i wspierają rozwój – poradniki „Wychowanie przez czytanie” i „Z dzieckiem w świat wartości”, Pierwszą Książką Mojego Dziecka, która wprowadza co roku tysiące dzieci w świat literatury – wydaliśmy we współpracy z „Polityką” dwie kolekcje pereł literackich dla dzieci, a nasze dwa tomy opowiadań „Gorzka czekolada i inne opowiadania o ważnych sprawach” są nieustannie wykorzystywane przez szkoły w programach nauczania uniwersalnych wartości moralnych. Przy wsparciu Google.org przeprowadziliśmy program „Mądrzy Cyfrowi”, w którym młodzież, wykorzystując wartości i narzędzia cyfrowe, zrealizowała własne świetne projekty społeczne, a który teraz jest dostępny na bezpłatnej licencji creative commons. Nawet Konkurs Literacki im. Astrid Lindgren na współczesną książkę dla dzieci i młodzieży, którego pięć edycji mamy za sobą, to ciągły proces, który przyczynia się do powstawania znakomitych książek dla młodych odbiorców, które potem żyją własnym życiem i są często wznawiane. Naprawdę trudno mi wskazać ten największy sukces.

Jak chcą Państwo wykorzystać środki z Plebiscytu Książka Roku 2020?

Na przygotowanie i przeprowadzenie Jubileuszowego XX Ogólnopolskiego Tygodnia Czytania Dzieciom, który w tym roku zacznie się symbolicznie w Dniu Matki, a zakończy w Dniu Dziecka, oraz na promocję wartościowej literatury dla dzieci i młodzieży.

Co należy do Państwa największych wyzwań?

Nasz zespół potrafi fantastycznie pracować, a napędem jest w dużym stopniu poczucie sensu czerpane z tego, co robimy. Ale nie da się wszystkiego załatwić samym entuzjazmem. To jest nasze wyzwanie i stała bolączka – niepewność finansowa, konieczność ciągłego zabiegania o środki, które coraz trudniej pozyskać.

Jakie plany na przyszłość ma Fundacja?

W najbliższym czasie rozpoczniemy duży projekt edukacyjny dla szkół podstawowych nastawiony na ekologię i uniwersalne wartości, chcemy też ogłosić szóstą edycję Konkursu Literackiego im. Astrid Lindgren i przeprowadzić tegoroczną kampanię czytania na miarę jubileuszu 20-lecia. A w długiej perspektywie – marzymy o tym, by nasze hasło-postulat: „Cała Polska czyta dzieciom” stało się faktem. To byłby sukces skierowany w przyszłość, bo są wciąż nowe rodziny i nowe dzieci, którym trzeba czytać od urodzenia, a jeżeli uda się – wspólnie – doprowadzić do tego, że rodziny i szkoły będą codziennie czytać dzieciom, wszystkim będzie się żyło lepiej, bo wychowamy pokolenie, które będzie podejmować mądrzejsze decyzje.

Irena Koźmińska – założycielka (w oparciu o 6-letnie doświadczenia zebrane w czasie pobytu w USA, związanego z funkcją ambasadora pełnioną przez jej męża Jerzego Koźmińskiego) i prezes Fundacji „ABCXXI – Cała Polska czyta dzieciom”, inicjatorka kampanii czytania dzieciom, Złotej Listy książek polecanych przez Fundację, konkursu literackiego im. Astrid Lindgren na współczesną książkę dla dzieci i młodzieży, „Pierwszej książki mojego dziecka”, Internetowego Uniwersytetu Mądrego Wychowania. Współautorka – z Elżbietą Olszewską – książek „Z dzieckiem w świat wartości”, „Wychowanie przez czytanie” i filmów edukacyjnych „Jak kochać dziecko” i „Wychowanie przez czytanie”, współtwórczyni dwóch książek „Gorzka czekolada i inne opowiadania o ważnych sprawach”, wykładowczyni w zakresie zdrowia emocjonalnego dzieci, nauczania uniwersalnych wartości moralnych i tematyki czytelniczej, współautorka programów edukacyjnych Fundacji „Wychowanie przez czytanie”, „Mądrzy Cyfrowi”. Nagrodzona wieloma wyróżnieniami, w tym Orderem Uśmiechu, Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej.

Zagłosuj w Plebiscycie i wybierz Fundację / Stowarzyszenie Roku 2020. Organizacje działające na rzecz czytelnictwa czekają na głosy! 

[ec]