Autor bazując na własnych przeżyciach stara się unikać prostych etykietek, jakie mogą się pojawić, gdy myślimy o takiej wyprawie. Od początku odkłada religijny aspekt na półkę i stara się odżegnywać od duchowej sfery swojego marszu. Podobnie nie chce, a może nie potrafi, określić jednoznacznie celu swojego przedsięwzięcia. Większość napotkanych przez niego osób dobrze wie, czego oczekuje. Tymczasem główny bohater chce pobyć sam i na tym właściwie kończy się jego argumentacja.

Tylko, że w tej podróży nic nie jest proste. Możemy znaleźć się daleko od dobrze znanego świata, ale życie i tak nas dogoni. Proste i szybko nawiązane znajomości prędko przeradzają się w skomplikowane relacje. Takie, które chciałoby się zerwać szybko jak plaster, ale także takie, które chciałoby się utrzymać jak najdłużej, ale wymykają się one z rąk.

Pielgrzymi nie są mnichami. To ludzie tacy jak wszyscy, chcą po wysiłku się zabawić, spędzić miło czas w dobrym towarzystwie. Pojawiają się zauroczenia, a nawet miłości, których nikt by się tutaj nie spodziewał. Długie kilometry i wymęczone nogi kontrastują z wieczornymi biesiadami suto zakrapianymi winem.

Fórmanowicz po części odziera duchową podróż z romantycznego wyobrażenia. Pokazuje, że ciało jest równie ważne, a wszelkie wewnętrzne przemiany nie muszą ucinać wspólnych uciech. Zrywa z pewnym mitem, przez co cała eskapada staje się bliższa i bardziej ludzka. Nie ma tu wywyższania się czy potęgowania wyjątkowości drogi. Każdy powód do jej przebycia jest dobry, jeśli robimy coś w zgodzie z sobą.

Trzeba jednak oddać, że nie udało się autorowi uniknąć pewnych mistycznych opisów. Sam zresztą często ripostuje swoje wynurzenia jako stek banałów, ale właśnie ta szczerość i naturalność w ich przekazie sprawia, że nabierają szlachetnej formy. Od wschodów słońca, które umilają każdy początek dnia, przez samotne chwile w marszu z muzyką Dylana, po zatracanie się w grze na ukulele bez względu na publiczność czy jej brak.

„Mężczyzna w chwili, gdy zostaje sam” to pozycja, której trudno odmówić uroku. Ma w sobie autentyczność i szczerość, która ujmuje już od pierwszych stron. Ma w sobie wiele intymnych chwil, które potrafią przeszyć na wskroś. Potrafi oddać ulotność odwiedzanych miejsc, specyfikę wędrówki i wytworzyć więź z drogą, jakby samemu uczestniczyło się w jej przejściu.

Ceni się też poszanowanie słowa, które nigdy nie zdaje się być wciśnięte na siłę. Ma za to swoją esencję i smak. Pięćset stron, choć brzmi solidnie, mija zdecydowanie za szybko i smutno opuszczać drogę, którą z taką sugestywnością nakreślił autor. Tym bardziej jeśli pojawi się okazja, warto książce Dominika Fórmanowicza dać szansę. Dobrych podróży nigdy zbyt wiele, a ta zdecydowanie do nich należy.

Patryk Rzemyszkiewicz