Autor umieszcza sagę dynastii Piastów w licznej rodzinie podobnych jej przekazów, odczytując stare, należące do indoeuropejskiej spuścizny kulturowej motywy i schematy narracyjne. Przedstawia legendarnego Piasta, założyciela królewskiego rodu, jako dawnego bohatera kulturowego – Oracza-Żywiciela – którego związek z Rzepką akcentuje mityczną moc tego małżeństwa i zapewnia przyszłym władcom-dynastom i ich poddanym dobry urodzaj i pomyślność. Pokazuje sposoby konstruowania zmitologizowanej historii pierwszych Piastów. Omawia motyw „potrójnej śmierci” złego władcy, króla Popiela, zagryzionego przez myszy – zgodnie z uniwersalnym scenariuszem „mysich podań”.
Mimo upływu ponad 20 lat od pierwszego wydania książki nadal jest ona przykładem nowatorskich interdyscyplinarnych badań historycznych, wykorzystujących narzędzia badawcze komparatystyki oraz antropologii kulturowej, m.in. w nawiązaniu do teorii Georgesa Dumézila, Rolanda Barthesa i Mircei Eliadego. Jacek Banaszkiewicz udowadnia, że podanie o Piaście i Popielu dobrze wpisuje się w krąg archaicznych przekazów o istocie władzy królewskiej, zarówno w planie okoliczności jej zdobywania, jak i przyczyn tracenia