Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Książka dość niszowa, sięgnąłem po nią, bo uwielbiam kanał autora na yt “Mistycyzm popkulturowy”. Każdy odcinek to arcydzieło. Autor rozpatruje różne aspekty kultury, które postaram się przytoczyć:

Pierwsza część książki poświęcona jest komiksom. Wielkie wydawnictwa, by maksymalizować sprzedaż, potrafią robić ciągły restart numeracji tomów. Liczą na grono oddanych fanów, którzy kupią praktycznie wszystko (tzw walenie).

Kolejna częśc ksiązki związana jest z ukochanym terrminem autora: “Hauntologią” Derridy, czyli z widmem komunizmu unoszącym się nad Europą, gdzie wcale historia się nie skończyła (Fukuyama). Z tym, że teraźniejszość i jej estetyka istnieje tylko w kontekście przeszłości. Wśród klas wykluczonych wciąż następuje chęć powrotu do izmow. To samo można przenieść na popkulturę, w której cały czas odgrywane są zjawiska sprzed dekad. Pierwszy zauważył to Mark Fisher.

Przytoczone zostaje badanie naukowe o spoilerach, że polepszają odbiór dzieła “Luke, I am your father”. Ciekawe spostrzeżenie autora, że koncerny używają mechanizmu strachu przed spoilerami do przykrywania negatywnych recenzji. Prawdziwe dzieło broni się mimo spoilerów.

Ciekawa obserwacja autora, że AI nie potrafią wygenerować nic kreatywnego, bo uczą się na istniejących dziełach kultury. I to samo dzieje się z popkultura ciągle retellingi, renumerację wykorzystywanie franczyz bez końca. Bezpieczna standaryzacja. Zero kreatywności. A będzie coraz gorzej ze względu na coraz szybszy rozwój AI.

Rozwój chatgpt praktycznie zabił niszowe czasopisma publikujące zbiory opowiadań debiutantów. Ich skrzynki zostały zalane wygenerowanymi opowiadaniami. Jedyna opcja wydaje się przywrócenie sieci poleceń i rekomendacji, co będzie prowadziło znów do większej homogenizacji kultury i wykluczenia osób nieuprzywilejowanych.

Z tego wszystkiego wyłania się dość smutny obraz współczesnej popkultury. Dzięki tej książce zrozumiałem, czemu najpierw przestałem oglądać TV, potem seriale, i oglądam coraz mniej filmów.

Książka dość niszowa, sięgnąłem po nią, bo uwielbiam kanał autora na yt “Mistycyzm popkulturowy”. Każdy odcinek to arcydzieło. Autor rozpatruje różne aspekty kultury, które postaram się przytoczyć:

Pierwsza część książki poświęcona jest komiksom. Wielkie wydawnictwa, by maksymalizować spr...

Rozwiń

Zwiń

Nie wiem, jak rozpocząć tę krótką notatkę i jak opisać uczucia, które wzbudza we mnie ta książka. Cenię ją, nawet bardzo wysoko, szczególnie za piękny opis zmagań kobiety, która żyje w brutalnym świecie pełnym przemocy. Opis jej trosk, lęków, ciągłej walki, smutków, jej pięknego, szlachetnego serca, które przygarnia skrzywdzoną przez mężczyzn dziewczynkę (można powiedzieć, że niepełnosprawną, odrzuconą przez społeczeństwo i rodziców). Dostrzega w tej biednej istocie cząstkę siebie i za wszelką ceną próbuje ją obronić. Tenar przypomina mi moją Żonę.

Czy to brzmi jak powieść fantastyczna? No właśnie nie. Dodać jeszcze opis zmagań mężczyzny, który utracił swą moc, swoje zdolności i nie może tego zaakceptować. Miota się w szaleństwie i ucieka. To raczej książka o starości, o walce z jej demonami.

Podróże po Ziemiomorzu z Ursulą Le Guin są dla mnie odskocznią. Mimo, że nie należą do łatwych, są wypełnione filozofią taoistyczną, która jest wciąż mi słabo znana, to dają mi te unikalne chwilę zachwytu nad światem, nad tym jaki on jest, w jego całej okazałości. Chwile, które japończycy nazywają “korembi”, kiedy widzą piękne światło słoneczne migające przez liście. Jest w tej prozie coś magicznego, chociaż magii nie ma w niej zbyt wiele.

Tenar, Ged, Tehanu, widzę Was schodzących po tym zboczu, rozmawiających o Ogionie. Przyjdzcie do mnie, porozmawiajcie ze mną.

Nie wiem, jak rozpocząć tę krótką notatkę i jak opisać uczucia, które wzbudza we mnie ta książka. Cenię ją, nawet bardzo wysoko, szczególnie za piękny opis zmagań kobiety, która żyje w brutalnym świecie pełnym przemocy. Opis jej trosk, lęków, ciągłej walki, smutków, jej pięknego, szlachetn...

Rozwiń

Zwiń

Trzeba rozpocząć sprawę jasno. To nie jest literatura z najwyższej półki. To takie współczesne politycznie zaangażowane bajdurzenie, zbiór plotek, kuluarowych opowieści, a bo Pan X powiedział na temat Pana Y i to wszystko na temat jednej partii. Trzeba jednak przyznać, że część z tych anegdot była bardzo ciekawa.

Załatwiając sprawę z prezesem partii trzeba się nastawić na długą rozmowę. Jego zegarek pod tym względem działa inaczej. By “dobić targu” trzeba się przygotować na intelektualną próbę, liczne zmiany wątków, dyskusje o biznesie, sztuce, literaturze.

Ciągłe zarządzanie przez konflikt. Samorządowiec zapytany przez JK o sytuację w regionie opowiada o jego rozwoju, na co prezes "Ale ja nie o to pytam. Chcę wiedzieć, kto się z kim aktualnie żre".

Pamiętam, że 10 lat pewien architekt był kandydatem na prezydenta Warszawy z ramienia PIS i nie do końca rozumiałem, czemu on się nagle pojawił w tych rozgrywkach. Okazało się, że Państwo Bieleccy - znani architekci - to było (jest?) zaplecze intelektualne partii, które organizowało/organizuje spotkania towarzyskie, w których uczestniczy trzon PC. To tam często rodziły się idee i podejmowane były decyzje. Według rozmówców autora była to odskocznia dla prezesa od codziennych sporów, często prowadzonych na wątpliwie niskim poziomie.

Najciekawsza historią książki był jednak opis pierwszej kampanii Andrzeja Dudy, opis tego jak człowiek, z grupą oddanych znajomych, bez kłótni i dużego zaplecza, potrafił pokonać dwa ogromne bloki partyjne, w tym swój własny.

Czy książkę polecam? Nie wiem, brakowało mi wypowiedzi polityków opozycyjnych. Większej głębi. To mimo wszystko interesująca i wciągająca pozycja i może to jest w tym wszystkim najstraszniejsze.

Trzeba rozpocząć sprawę jasno. To nie jest literatura z najwyższej półki. To takie współczesne politycznie zaangażowane bajdurzenie, zbiór plotek, kuluarowych opowieści, a bo Pan X powiedział na temat Pana Y i to wszystko na temat jednej partii. Trzeba jednak przyznać, że część z tych aneg...

Rozwiń

Zwiń

Czy można wygrać każdy spór? Czy trzeba zawsze wygrywać? Słynny filozof z Gdańska dowodzi, że wola wygrania jest immanentną cechą człowieka, który jest ograniczony w dążeniu do prawdy. Ma złą wolę i zrobi wszystko, by obronić swoją wizje swych zdolności intelektualnych w porównaniu do innych. Jedyną obroną według filozofa, jest praca nad kompletnym wyciszeniem woli (nurt filozoficzno-religijny zwany kwietyzmem).

Poniżej lista często używanych sztuczek erystycznych (argumentacyjnych), które warto znać (by się przed nimi bronić):
1 Powołanie się na ceniony przez drugą stronę, ogólny autorytet
2 Rozszerzenie argumentu drugiej strony (rozmiękczenie), zawężenie własnego (wzmocnienie)
3 Śnieżna Kula - pozwolenie na mały krok X, powoduje efekt śnieżnej kuli
4 Ad hominem - wytknięcie sprzeczności między argumentem, a postępowaniem przeciwnika
5 Ad rem - wytknięcie sprzeczności między argumentem, a stanem nauki (rzeczy)
6 Ad personam - argument wymierzony w osobę. Oponent ma silne argumenty i wygrana jest nieosiągalna to należy wykonać grubiański atak
6 Ad populum - odwoływać się do upodobań ludu
7 Odwołanie się do powszechnie panujących poglądów
5 Fabrykowanie konsekwencji - kłamliwe wysnuwanie wniosków ze swoich argumentów i tez przeciwnika, które może przejść niezauważenie ze względu na brak wiedzy słuchaczy
7 Złość - wywołanie złości u przeciwnika i wprowadzenie kontrastu między wewnętrznym spokojem, a jego rozchwianiem.
8 Porzucamy przedmiot sporów i przystępujemy do ataku na oponenta w dowolny sposób.
9 Nacechowanie słowami tonu dyskusji na samym początku (np fanatyk religijny, zamiast wierzący, obecny stan rzeczy (ład) wobec skostniała struktura)
10 Kłamstwo (w dyskusjach specjalistycznych, gdy słuchacze nie mają pojęcia o danej dziedzinie)
11 Wywołanie zdziwienia u przeciwnika potokiem słów i zmęczenie go
12 Pokazanie braku wiedzy na dany temat u przeciwnika
13 Odepchnięcie jednego z dowodów i udawanie, że odepchnęło się główną tezę

Najlepszą częścią książki jest jej zakończenie i przedstawienie wizji dialektyki według Arystotelesa (nie mylić z dialektyką marksowską czy heglowską). Jego poglądy różnią się od przedstawionych w książce, uważał on, że spory należy prowadzić jedynie kiedy to koniecznie, z ludźmi, których charakter znamy i cenimy. Dodatkowo osoby te muszą być na tym samym poziomie intelektualnym i erudycyjnym.

Czy można wygrać każdy spór? Czy trzeba zawsze wygrywać? Słynny filozof z Gdańska dowodzi, że wola wygrania jest immanentną cechą człowieka, który jest ograniczony w dążeniu do prawdy. Ma złą wolę i zrobi wszystko, by obronić swoją wizje swych zdolności intelektualnych w porównaniu do inny...

Rozwiń

Zwiń

Cykl o Ziemiomorzu jest moją próbą ukojenia nerwów. Próbą odnalezienia chociażby odrobiny porządku w chaosie. Wracam do starych bohaterów, można powiedzieć, że do starych “znajomych”. Z całego cyklu to pierwszy tom jest tym, którego przetłumaczył Stanisław Barańczak, a Stanisław Lem, niecierpiący amerykańskiego fantasy, wychwalał, mówiąc, że nie traci nadziei w Amerykanów. Kontynuacje nie są już jednak tak dobre.

“- Co to jest zło? - zapytał młodszy mężczyzna.
- Pajęczyna, którą tkamy my, ludzie - odparł Ged.”

W tomie trzecim arcymag wyrusza odnaleźć niszczycielską siłę, której boją się wszystkie żywe istoty. Można powiedzieć, że jest to powieść o dorastaniu. Podróżując przez Ziemiomorze często zastanawiam się, czy Ursula Le Guin pisała ten cykl dla młodszych czytelników. Nie umiem na to pytanie odpowiedzieć i to mnie intryguje. Czemu sam do tego cyklu wracam?

“Tylko to jest nasze, co możemy stracić: Nasza osobowość, cierpienie, nasza chwała i nasze człowie­czeństwo.”

W tej książce autorka stara nam się powiedzieć, że śmierć jest ceną, którą musimy bezwzględnie zapłacić za to, że właśnie żyjemy, że wszystko żyje wokół nas. Ceną za to, że to życie momentami, może być piękne. Że zdarzają się te unikalne chwile, w których serce krzyczy, zatrzymaj się, zapomnij o wszystkim innym. Zapomnij o przeszłości i przyszłości!

Czy warto by było być samemu nieśmiertelnym pośród śmiertelników? A gdyby inni też zostali nieśmiertelni? Czy dałoby się utrzymać świat? Czy byłby on dalej piękny?

“Ci, którym można najbardziej zaszkodzić, ci najbardziej narażeni na ciosy, to ludzie dający innym miłość i nie oczekujący niczego w zamian.”

Arcymag o tym wie, i cena za tę wiedzę jest ogromna, traci siebie, traci moc. Czy tak właśnie jest, gdy człowiek zdaje sobie sprawę z rzeczy nieuchronnych, z braku kontroli, z braku wpływu?

Cykl o Ziemiomorzu jest moją próbą ukojenia nerwów. Próbą odnalezienia chociażby odrobiny porządku w chaosie. Wracam do starych bohaterów, można powiedzieć, że do starych “znajomych”. Z całego cyklu to pierwszy tom jest tym, którego przetłumaczył Stanisław Barańczak, a Stanisław Lem, nieci...

Rozwiń

Zwiń

Cormac McCarthy jest niepowtarzalny. Boję się go, boję się sięgać po jego książki. Co jakiś czas szukam w sobie odwagi, by przeczytać kolejną.

Przemierzając przez te sceny wyrafinowanego cierpienia, przez te wszystkie męki, zastanawiałem się czy autor wierzył w jakąś formę większego dobra? Czy wierzył w ogóle w człowieka? Krwawy południk chyba pod tym względem przeczy jego najbardziej znanej książce. Nie chcę sprawdzać, którą z nich napisał wcześniej.

“W głębi serca pragniecie poznać jakąś tajemnicę. Tajemnica polega na tym, że nie ma tajemnicy. Wstał i zagłębił się w mrok poza poświatą z ogniska. Akurat, odezwał się eks-ksiądz, patrząc z wygasłą fajką w zębach. Nie ma żadnej tajemnicy. Jakby on sam nią nie był, cholerny stary szarlatan..”

Sędzia Holden. Jakim demonem jesteś? Gdzie się ukrywasz? Jak społeczeństwo XXI wieku próbuje poskromić twoje mordercze, makabryczne zapędy? Czy to Ty wpłynąłeś na innych, na porucznika, na Młodego? To przez Ciebie? Czemu twój język, język w sumie twojej powieści, jest tak piękny, taki poetycki, mimo, że opisuje rzeczy, o których nie chciałem nawet wiedzieć, że istnieją/istniały. Czemu twoje przemyślenia były ciekawsze niż cała dantejska fabuła?

“To diabeł nas pociąga, dzierżąc nici końce, Że w rzeczach wstrętnych dziwne widzimy uroki. “Charles Baudelaire, Kwiaty zła

Ja to zło staram się odrzucać i mam nadzieję, że sędzia nigdy mnie nie znajdzie.

Czekam na ekranizacje. Pewnie ona nigdy nie powstanie i to jest chyba najlepsza rekomendacja.

Cormac McCarthy jest niepowtarzalny. Boję się go, boję się sięgać po jego książki. Co jakiś czas szukam w sobie odwagi, by przeczytać kolejną.

Przemierzając przez te sceny wyrafinowanego cierpienia, przez te wszystkie męki, zastanawiałem się czy autor wierzył w jakąś formę większego dobr...

Rozwiń

Zwiń

Sięgnąłem po tę książkę, wiedząc mniej więcej o czym ona będzie. Podczas czytania jednak zdałem sobie sprawę, że moje wszystkie przewidywania były błędne. Zamiast o śmierci była to książka o miłości. Tylko ta jedna myśl, wciąż gdzieś wdzierała się do zakamarków podświadomości, czy to jednak dobrze? Dziwna to była miłość, wyrażona w odruchach, przyzwyczajeniach, we wspólnym odgadywaniu właściwych słów. Chyba najpiękniejsza jest miłość, gdy się jeszcze nie wie, czym ona jest.

“Kiedy opłakujemy to, co straciliśmy, zarazem opłakujemy samych siebie. Jakimi byliśmy. Jakimi już nie jesteśmy. To, że pewnego dnia nie będzie nas wcale.”

Znalazłem wiele cech autorki, które były podobne do moich. Dogłębna, często bezsensowna, analiza, tego co się już wydarzyło. Próba przypomnienia sobie niezbyt istotnych faktów. Próba znalezienia wytłumaczenia dla wszystkich zjawisk. Pełna wiara w determinizm. Plan B, nawet do planu B. Tląca się nadzieja, że wszystko można zmienić, za pomocą odpowiednich “narzędzi”.

Byłem w tym stanie i już chyba nie wrócę. Teraz wędruję tam, gdzie mnie intuicja prowadzi, jednocześnie odrzucając dogłębne przygotowania. Idę tam, gdzie jest nieznane, gdzie, niemałe już doświadczenie, podpowiada mi, że będzie lepiej, gdzie będę mógł powiedzieć “Bardziej niż jeden więcej dzień”.

To wieczne napięcie, między nauką i wiarą, przyczynowością i jej brakiem, chaosem i porządkiem nigdy nie odejdzie.

Czym dla Ciebie, drogi Czytelniku, jest ta książka?

Sięgnąłem po tę książkę, wiedząc mniej więcej o czym ona będzie. Podczas czytania jednak zdałem sobie sprawę, że moje wszystkie przewidywania były błędne. Zamiast o śmierci była to książka o miłości. Tylko ta jedna myśl, wciąż gdzieś wdzierała się do zakamarków podświadomości, czy to jedna...

Rozwiń

Zwiń

Moja pierwsza styczność z Sandersonem. Polecił mi ją mój przyjaciel, który jest wielkim fanem autora. Pamiętam, że w 2014 roku polecał ją Maciej Aniserowicz.

"Ojciec twierdził, że na świecie są dwa rodzaje ludzi" - wyszeptał chrapliwie Kaladin. "Mówił, że są ci, którzy odbierają życie, i ci, którzy ratują życie."

Niepodważalną zaletą książki jest epickość opowiadanej historii. Nie bez przyczyny jest to nawet nazwane jako osobny gatunek: epic fantasy. Każda scena w tej książce ma swoją moc, zapada w pamięć, nabiera kształtów, kolorów, wchodzi do naszych umysłów i zostaje. Jest to jednak największa zaleta jak i wada tej książki. Chciałbym kiedyś wrócić do jednego z końcowych monologów Dalinara na temat wartości każdego życia w oddziałach mostowych.

"Monarcha oznacza panowanie." "Zapewnia stabilność. To jego obsługa i towar. Jeśli nie panuje nad sobą, to jak może panować nad życiem swoich ludzi!"

Kolejną zaletą są rozważania autora na temat przywództwa i odpowiedzialności. Roli intuicji, wypowiadanych słów, a nawet tych, które pojawiają się w naszym umyśle, na nasze akcje. O szukaniu sensu w bezsensie. O nadawaniu znaczenia.

"Dlaczego oni Cię obchodzą?" - spytał w końcu Teft. "To moi ludzie." "Bycie dowódca mostowych tego nie oznacza" - odparł Kaladin. "Oznacza to, co my postanowimy, że oznacza."

"Charakterystyczną cechą niepewności jest brawura."

Brakowało mi jednak czegoś w tej książce. Walki "mechów" trochę drażniły. Jestem jednak bardzo ciekaw, jak potoczą się losy Dalinara

Moja pierwsza styczność z Sandersonem. Polecił mi ją mój przyjaciel, który jest wielkim fanem autora. Pamiętam, że w 2014 roku polecał ją Maciej Aniserowicz.

"Ojciec twierdził, że na świecie są dwa rodzaje ludzi" - wyszeptał chrapliwie Kaladin. "Mówił, że są ci, którzy odbi...

Rozwiń

Zwiń

Nagroda Nobla oddziałuje na nasz umysł. Człowiek nie wie, czego się spodziewać, jednak wewnętrznie czuje, że nie będzie łatwo, przyjemnie. Będą łzy, zwątpienie. Pomóc w tej przeprawie może ostatni podcast @literatura.przepiekna.

Całą fabułę tej książki można streścić w paru zdaniach, więc nie sposób o niej pisać bez nawiązań do niej. Autor z wielu względów w swoich dziełach może sobie pozwolić absolutnie na wszystko. Dziwne powtórzenia, brak interpunkcji, senny styl, mgliste norweskie fiordy – to właśnie tworzy klimat tej książki. Miałem wrażenie, że lektura tego dzieła jest jakąś formą modlitwy lub medytacji.

Podczas lektury w głowie miałem książkę "Doktor Jekyll i pan Hyde", śledziłem losy Aslego, który stał się na starość chorowitym, przestraszonym, hipochondrycznym człowiekiem, może wręcz powiedzieć - wysublimowanym dobrem. A jego przeszłość zmaterializowała się w "najlepszym przyjacielu", notabene, jego imienniku. Znalazłem pewne poszlaki w tekście na ten temat (ulica zakątek i jej mieszkanka, końcowa, obrzydliwa scena).

Prawdziwa moc tej książki leży w jej chrześcijańskim przesłaniu. Na zawsze zapamiętam fragment o tym, że Asle wierzy w Boga, bo sam koncept zmartwychwstania, odkupienia za grzechy ludzi poprzez śmierć Boga jest tak szalony (nie pamiętam dokładnego słowa, które zostało użyte przez Jona Fosse), że aż się chce wierzyć. Bo to jest tak absurdalne, że musi być prawdziwe. I to tylko jeden z wielu takich fragmentów i żaden z nich nie trąca bigoterią.

“ bo chyba jest w tym jakiś sens, tak, Pan Bóg musi mieć w tym swój cel, myślą, bo On pisze prosto po krzywych liniach, myślą, a przynajmniej myślą, że dobry Bo gdzieś jest, a linie wykrzywia diabeł".

Chrześcijańskie przesłanie utworu jest tak mocne, że nawet komisja Noblowska, w dzisiejszym laickim świecie, musiała (chciała) uznać jego siłę. Czy nie ma lepszej rekomendacji? Warto!

“(...) i rozglądam się po innych w Gospodzie, siedzą ze swoimi piwami i papierosami, które są ich kruchą ochroną przed światem, siedzą, przytrzymując się papierosa i szklanki z piwem, a morze w nich jest ogromne, i podczas sztormu, i podczas ciszy morskiej, kiedy tak siedzą i czekają na następny i ostatni rejs, w jaki się wyprawią, ten, który nigdy się nie skończy, ten, z którego nigdy nie wrócą do domu, a strachu nie czują, będzie, co ma być, bo chyba jest w tym jakiś sens, tak, Pan Bóg musi mieć w tym swój cel, (...)”

Nagroda Nobla oddziałuje na nasz umysł. Człowiek nie wie, czego się spodziewać, jednak wewnętrznie czuje, że nie będzie łatwo, przyjemnie. Będą łzy, zwątpienie. Pomóc w tej przeprawie może ostatni podcast @literatura.przepiekna.

Całą fabułę tej książki można streścić w paru zdaniach, więc...

Rozwiń

Zwiń