Niechciane myśli i silne emocje. Jak je zrozumieć i nad nimi zapanować

„Niechciane myśli i emocje. Jak je zrozumieć i nad nimi zapanować” to kolejna wartościowa propozycja Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Napisali ją Jon Hershfield i Blaise Aguirre. Pierwszy jest specjalistą od zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych, drugi zajmuje się m.in. stresem pourazowym, zaburzeniami odżywiania czy uzależnieniami. Obydwaj panowie mają pewnego rodzaju misję, by pomagać ludziom w „drodze do wolności” i „świadomego powrotu do zdrowia” [s. 13].

Poradnik podzielony jest na trzy części. Pierwsza nosi tytuł „Leczenie niechcianych myśli i silnych emocji”. Na początek autorzy referują, czym są myśli i uczucia, oraz wyjaśniają, dlaczego są dla nas tak istotne. Omawiają na przykład takie zagadnienia, jak zaburzenie obsesyjno-kompulsywne (OCD),zaburzenia lękowe uogólnione (GAD),cielesne zaburzenie dysmorficzne (BDD),fobia społeczna (SAD),lęk przed chorobą (IAD),zaburzenie paniczne z agorafobią, fobie specyficzne, zespół stresu pourazowego (PTSD) czy zaburzenie osobowości z pogranicza (BPD). Przedstawiają ponadto najważniejsze założenia terapii poznawczo-behawioralnej (CBT),dialektyczno-behawioralnej (DBT) oraz ekspozycji z powstrzymaniem reakcji (ERP).

W części drugiej („Skuteczne umiejętności radzenia sobie ze złożonymi doświadczeniami”) Hershfield i Aguirre katalogują najczęściej pojawiające się problemy osób z natrętnymi myślami i destrukcyjnymi emocjami. Dzięki radom autorów nauczymy się odróżniać myśli od faktów, jak również radzić sobie z gniewem czy wstydem. Będziemy mogli także wypróbować ćwiczenia, które służą rejestrowaniu tego, co się dzieje w naszym ciele, „bez jednoczesnego ulegania nieprzydatnym lub szkodliwym zachowaniom” [s. 144]. Dowiemy się ponadto, jak skutecznie odwracać uwagę od natrętnych myśli, i poznamy odpowiedź na pytanie, czy równa się to unikaniu problemów.

Część trzecia – zatytułowana „Zastosowanie narzędzi” – to plany działania związane z konkretnymi zaburzeniami. Oczywiście te rozdziały są skierowane przede wszystkim do osób, które doświadczają niechcianych myśli i emocji, ale myślę, że każdy może skorzystać z tej lektury – na przykład po to, by kogoś lepiej zrozumieć lub żeby komuś pomóc.

Książka „Niechciane myśli i emocje. Jak je zrozumieć i nad nimi zapanować” napisana jest zrozumiałym językiem i w sposób wyjątkowo przejrzysty, przebija z niej zdrowy rozsądek. Nie ma tutaj naukowych wywodów, zawiłych cytatów czy też odniesień do literatury fachowej (jedynie na końcu publikacji zamieszczony jest wykaz polecanych lektur). W tekście znajduje się sporo tabelek, wypunktowań i wyróżnień, co ułatwia znalezienie w nim tego, co nas najbardziej w danym momencie interesuje. Znakomitym posunięciem ze strony autorów jest zwracanie się do czytelników wprost słowami: „pomyśl o…”, „co czujesz, gdy…?”, „zanotuj”, „opisz sytuację”, „sporządź listę”. Dzięki temu osoby, które faktycznie zmagają się z wymienionymi wcześniej problemami, mogą rozpocząć rzetelną autoanalizę.

Jeśli chcecie zrozumieć swoje wewnętrzne ja i nauczyć się nim optymalnie zarządzać albo jeżeli zdobywanie wiedzy z zakresu psychologii czy psychiatrii to wasze hobby, albo może zwyczajnie chcecie poszerzyć swoje horyzonty, szczerze polecam omawiany poradnik.

Aleksandra Dolęga