Historia przyjaźni pary japońskich małżonków z kotem z sąsiedztwa to minimalistyczna powieść z gatunku „okruchów życia”. Opowieść snuta przez Hiraide początkowo nie sprawia wrażenia dobrego materiału na bestseller (a taki status książka uzyskała). Najważniejsze wydarzenia zaznaczone są delikatną kreską a dialogi bohaterów rozmieszczone oszczędnie. Mimo tego, autorowi udaje się ocalić unikatowość historii a ta w końcowym rozrachunku mocno zapada w pamięć.

Co przesądza o sukcesie kociej opowieści? Kluczem do właściwego odczytania tej historii jest śledzenie subtelnie poprowadzonego wątku przemijania. Dla pary głównych bohaterów przemijanie jest tożsame z niezrozumiałym i nieuniknionym fatum. Zjawisko to, porównane przez autora do niszczącego żywiołu, ma być jego zdaniem odpowiedzialne zarówno za osobiste dramaty (wypalenie zawodowe, bezdzietność, przedwczesna śmierć zapracowanych przyjaciół) jak i za szalejący w ówczesnej Japonii ekonomiczny kryzys. Hiraide nie pisze wprost o strachu. Jego obecność jest jednak mocno wyczuwalna w celnych, przesyconych melancholią uwagach, dotyczących m.in. kondycji ówczesnego społeczeństwa. „Dla ludzi szlachetnych” – pisze rozgoryczony autor – „jest nie do pomyślenia, by torować sobie drogę w życiu, równocześnie spychając z niej innych. Wygląda jednak na to, że rzeka czasu coraz potężniejszą falą napiera na ludzi prawych i spycha ich na bok.”

Historia relacji małżeństwa z ciekawską kotką z sąsiedztwa jest tak naprawdę historią tworzenia wewnętrznej siły, zdolnej to fatum zrozumieć i oswoić. Alternatywą dla nieustannej niepewności życia ma być zmiana perspektywy w jego postrzeganiu – od strachu do akceptacji, od ciągłej ucieczki do świadomości życia „tu i teraz”. Hiraide nawiązuje w swych rozważaniach do kategorii estetycznej określanej w języku japońskim mianem „mono no aware” (dosłownie: „patos rzeczy”, „empatia w stosunku do rzeczy”). Zwrot ten oznacza w dużym uproszczeniu melancholijny zachwyt wywołany kontaktem z pozornie błahym przedmiotem lub zjawiskiem przyrody. W tym przypadku zachwyt a przy tym zmianę perspektywy życiowej wywołuje kontakt ze zwierzęciem.

O ile widać pewną przesadę w kreowaniu Chibi na filozoficznego mentora, o tyle trudno wątpić w to, że kot w jakiś sposób pomógł bohaterom w oswojeniu ich wewnętrznych demonów. Walka ta jest odmalowana subtelnie i przekonująco. Zwłaszcza wtedy, gdy w końcowych rozdziałach niespodziewanie nabiera siły. Oceniając z tego punktu widzenia, bestsellerowa powieść Hiraide to dojrzała, uniwersalna historia o zaspokojeniu potrzeby bliskości.

Katarzyna Pryga