Vida Winter to światowej sławy pisarka, która w każdym z wywiadów wymyśla inną wersję swojej przeszłości. Jednak w pewnym momencie przychodzi czas wyznać prawdę i odkryć czarne karty rodzinnej historii. Pisarka zaprasza do siebie Margaret Lea, nikomu nieznaną córkę antykwariusza, żeby to w jej ręce złożyć swoją opowieść. Był sobie stary dom. Była sobie niedokończona książka. Były sobie siostry. Bliźniaczki. Została tylko jedna…

Pięknie wydana „Trzynasta opowieść” to wznowienie debiutu Diane Setterfield, autorki głośnej powieści „Była sobie rzeka”. Setterfield dowodzi, że od początku miała niezwykły dar do snucia opowieści o mrocznych, owianych tajemnicą wydarzeniach. Choć pozornie bazuje na utartych motywach, to bez trudu przykuwa uwagę czytelnika, aby na koniec zupełnie go zaskoczyć.

„Trzynasta opowieść” to melancholijna i mroczna historia z pogranicza baśni i gotyckiego romansu, wyraźnie nawiązująca do takich utworów jak „Dziwne losy Jane Eyre” czy „Wichrowe Wzgórza”. Powieść Setterfield należy do tej poruszającej każdego bibliofila kategorii książek o książkach, o czytaniu, o bibliotekach, antykwariatach i pisarzach. Margaret kocha książki do nieprzytomności – dosłownie, bo zdarzyło jej się stracić przytomność po upadku z murku, na którym siedziała pochłonięta lekturą. W posiadłości pozornie pozbawionej uczuć Vidy Winter, kobiety-zagadki, słowo po stronie i strona po stronie spisuje historię jej życia. Opowieść pozwala pisarce rozliczyć się z przeszłością i uśmierzyć ból. Ale Margaret nie dostaje wszystkich faktów na tacy, musi prowadzić własne poszukiwania, rozszyfrowywać ukryte wskazówki, a równocześnie mierzyć się z tragedią z własnego dzieciństwa.

W „Trzynastej opowieści” współczesne wydarzenia przeplatają się z tymi z przeszłości, a historia pisarki wpływa na jej biografkę. To jedna z tych książek, które zaskakują tak bardzo, że zmuszają nas do powrotu do wcześniejszych rozdziałów, aby się przekonać, jak zręcznie autorce udało się nas zwieść. Wprawdzie wiele opisywanych wydarzeń sprawia początkowo wrażenie sztampowych, typowych dla gotyckiej powieści, jednak nie brak tu zwrotów akcji, a ostateczne rozwiązanie zagadki sióstr Angelfield okazuje się oryginalne i bardzo satysfakcjonujące. Diane Setterfield, podobnie jak jej bohaterka, wie jak wciągnąć czytelnika w swoje opowieści. Oby było ich więcej.

Agnieszka Kruk