Ta króciutka książeczka zawiera w sobie aż 4 perspektywy, dwóch nastolatków – Theo i Mathiasa – oraz dwóch kobiet – Helen, samotnej, bezdzietnej nauczycielki, oraz Cecile, żony oddalonej od swojego męża Williama, a także matki Mathiasa. Rozdział po rozdziale poznajemy sieć sekretów i kłamstw, która na końcu łączy całą czwórkę w dość nieoczekiwany i brutalny sposób, jak to robi samo życie.

Theo ma 13 lat. Po kryjomu pijąc alkohol w budynku szkoły z przyjacielem Mathiasem, marzy tylko o tym, aby upić się do nieprzytomności. Aby uciec od rzeczywistości, w której co tydzień zmienia miejsce zamieszkania, wędrując między matką a ojcem, którzy są rozwiedzeni i nie mają ze sobą żadnego kontaktu. W najbardziej skrajnej formie braku tego kontaktu. Matka Theo, nienawidząca byłego męża z nieokreślonych bliżej przyczyn, nie wie, że były choruje na depresję, nie ma żadnych dochodów i w żadnej mierze nie powinien stanowić towarzystwa dla bezbronnego nastolatka.

Helene, będąc ofiarą przemocy domowej i tyrańskiego ojca, całkowicie poświęca się pracy pedagoga. Wyczulona na uczniów najsłabszych i wyalienowanych, szybko odkrywa, że coś dzieje się z Theo. Próbuje się zbliżyć do chłopca, przeciwko czemu oponuje dyrektor i grono pedagogiczne, zrzucając jej domysły na karb przewrażliwienia i wypalenia zawodowego.

Mathias, złoty chłopiec z dobrej, bogatej rodziny, jest zafascynowany Theo, jego mroczną stroną duszy, powściągliwością w słowach i zarazem charyzmą, jaką ten emanuje. Pije razem z nim, choć chciałby się temu przeciwstawić. To, co miało być niewinną zabawą, zaczyna chłopca przerastać. Na dodatek, wracając ze szkoły do domu, zauważa, że jego matka Cecile gada sama do siebie. Czy jest wariatką?

A Cecile odkrywa, że jej mąż William, który za sprawą mariażu wciągnął ją w świat paryskich elit i zafundował jej edukację oraz dostosowanie się do poziomu językowego i savoir-vivre’u panującego w tej klasie społecznej, ukrywa pod fasadą nieskazitelności maskę internetowego trolla i hejtera.

Ta krótka powieść aż krzyczy emocjami pomimo skupienia się na opisie faktów. Autorka nie moralizuje, nie ocenia. Przedstawia świat taki, jaki jest, oddając uczucia i przeżycia bohaterów w wiarygodny sposób. Studium lojalności w różnego rodzaju relacjach wciąga i zostało przedstawione bez ani jednego niepotrzebnego słowa. Lubię takie emocjonalne smaczki, gdzie wiele pozostawia się wyobraźni czytelnika i czyta się jeszcze więcej między wersami. A wersy i kolejne linijki de Vigan są literacką ucztą, którą smakuje się kawałek po kawałku, zdanie po zdaniu.

„Lojalność” ujęła mnie swoją prostotą, a zarazem ukrytym wyrafinowaniem sposobu przekazania wachlarza emocji dorosłych i dzieci. Jest to rewelacyjny dramat o samotnych ludziach, z retorycznym pytaniem o znaczenie tytułowej lojalności. Wart lektury!

Alicja Klebba