Spacerkiem po dawnym Czerniakowie

Izabela  Straszewska Izabela Straszewska
01.02.2019
Okładka książki Klawo, jadziem! Stanisław Grzesiuk
Średnia ocen:
6,2 / 10
214 ocen
Czytelnicy: 515 Opinie: 34

Stanisław Grzesiuk tworzył tego rodzaju literaturę, obok której trudno było, i nadal jest, przejść obojętnie. Był w swojej twórczości szczery aż do bólu, a przez to czasem również kontrowersyjny, okraszał książki typowym dla siebie poczuciem humoru. Kim był autor „Pięciu lat kacetu” tak naprawdę? Dla jednych skrzywdzonym przez okupanta, więzionym i zamęczanym w obozach koncentracyjnych, dla innych bardem Czerniakowa, najsłynniejszym „warszawskim cwaniakiem”. Wszystko zależy od tego, której części jego życia się przyjrzymy.

Urodzony w 1918 roku, znał dobrze Warszawę sprzed wojny. Była to Warszawa jego dzieciństwa, które spędził na Czerniakowie, dzielnicy – jak sam podkreślał – największej warszawskiej biedoty. Ludzie ci, żeby przetrwać, posuwali się niejednokrotnie do występków czy drobnych rozbojów. Być może właśnie z powodu swej nędzy wypracowali własny niepowtarzalny humor, pełen piosenek śpiewanych przy akompaniamencie harmonii, nieco czarny i dziś chyba najbardziej kojarzony z tą przedwojenną stolicą Polski.

„Klawo, jadziem!” to zbiór po części autobiograficznych opowiadań, ale nie tylko, felietonów opisujących życie na Czerniakowskiej dawniej, przed 1939 rokiem, i już w czasach powojennych oraz tekstów piosenek śpiewanych przez autora przez tyle lat, że znamy je do dziś.

Jego opowiadania, choć oczywiście są humorystyczne, oscylują jednak niezmiennie wokół tematu śmierci. Z której strony Grzesiuk by nie patrzył na świat, wciąż przemawia przez niego obozowa rzeczywistość. Próbuje się z tego śmiać i zapewne my także, czytając, będziemy się uśmiechać, mimo to głębsza analiza tych tekstów pozwala stwierdzić, że Grzesiuk nie otrząsnął się z przeszłości. Ale to chyba nic dziwnego, bo jak można się z czegoś takiego otrząsnąć. Przeszłość obozowa, śmierć widziana każdego dnia i zagrażająca na każdym kroku przez pięć lat nie może nie odcisnąć na człowieku piętna. I choć Grzesiuk potrafił doskonale tuszować swoje lęki śmiechem, nigdy nie uciekł tak naprawdę od tamtych wydarzeń.

Podobnie jest w felietonach. Dotyczą Czerniakowa, tamtego z jego dzieciństwa, kiedy młody Grześ wraz ze swoją ferajną uczył się życia na warszawskiej ulicy, rządzących nią twardych praw, urządzał „wojny” z wrogimi chłopakami i wybierał się na „złodziejkę” do pobliskich sadów. To, co opisuje, na pozór zwyczajne chuligańskie życie, wzbudza jakąś nieokreśloną tęsknotę, zupełnie jakby człowiek chciał pochuliganić razem z nim. Felietony dotyczą też Czerniakowa tuż po zakończeniu wojny, odbudowywanego wedle innego już pomysłu, przez co zupełnie odmiennego od tego, za którym autor tak tęsknił. To byli już inni ludzie, nie tamci przedwojenni warszawiacy. Ci przybywali z wyzwolonych trenów, zasiedlając stolicę od nowa, przywożąc własne zwyczaje, przyśpiewki i mentalność. To dla nich Grzesiuk będzie śpiewał piosenki, które pamiętał sprzed lat, to ich będzie uczył prawdziwego warszawskiego poczucia humoru.

„Klawo, jadziem!” to jednak nie tylko nieznane teksty autora, ale także, a może przede wszystkim, niesamowity album z całym mnóstwem fotografii Grzesiuka w różnych okolicznościach, zeskanowanych rękopisów, umów wydawniczych, starych ogłoszeń i afiszów oraz wycinków z gazet z dawno zapomnianych lat. Dzięki takiej formie prezentacji, to, co zawarto w tej książce, oddziałuje na czytelnika z przeogromną siłą, bardzo pozytywną, dając mu niezwykle cenne doświadczenie. Tym cenniejsze, że mamy tu do czynienia z twórczością Stanisława Grzesiuka dotychczas niepublikowaną. Polecam gorąco.

Izabela Straszewska

Porównaj ceny

i
Porównywarka z zawsze aktualnymi cenami
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Poczekaj, szukamy dla Ciebie najlepszych ofert

Pozostałe księgarnie

Informacja