„Dwa dni w maju” to czwarta część serii kryminałów retro o przygodach Miquela Mascarella. Cała akcja rozgrywa się w tytułowych dwóch dniach maja 1949 roku, w Barcelonie, gdzie w dziesięć lat po zakończeniu wojny domowej nadal widać jej ślady. Kataloński pisarz Jordi Sierra i Fabra konsekwentnie odmalowuje obraz Barcelony czasów wojny domowej i dyktatury pod koniec lat czterdziestych – każda strona jest przesiąknięta klimatem tego miejsca i czasów. Kawa z cykorii, puste półki sklepowe, konina jako wyjątkowy specjał w restauracji oraz ciągły strach przed aresztowaniami i represjami ze strony władzy dzień za dniem zaprzątają myśli mieszkańców Barcelony. A przecież jak zawsze, w czasach ucisku kształtują się najszlachetniejsze charaktery. I kiełkują najpotworniejsze zbrodnie.

Miquel Mascarell to detektyw ze starej szkoły, nie tylko ze względu na wiek, ale przede wszystkim na sposób prowadzenia śledztwa. Nie czeka, aż odpowiedzi same wpadną mu w ręce, ale musi się nachodzić (lub najeździć taksówką), aby poznać wszystkie odpowiedzi i połączyć wszystkie wątki. To detektyw, który „umie wydobyć właściwe słowa, zinterpretować zachowanie, ocenić reakcje”. Sam nie jest krystalicznie czysty i zaczyna mu już brakować sił, ale dług dawnej przyjaźni nie pozwala mu porzucić sprawy aż do końca – nawet jeśli miałoby to oznaczać również jego koniec.

Nie jest to specjalnie długa czy złożona powieść. Ograniczeniu czasu akcji do dwóch dni sprawia, że mimo braku wartkiej akcji czy spektakularnych pogoni wydarzenia toczą się w dynamicznym rytmie. Dialogi co prawda wydają się miejscami mało naturalne, a rozważania bohatera nieco wymuszone, mimo to całość stanowi przyjemną, klimatyczną i pouczającą lekturę.

Agnieszka Kruk