Tematyka utworów Bułhakowa obraca się wokół dwóch problemów, które go pasjonowały. Jednym z nich jest zagadnienie powołania i obowiązków artysty i konfliktów z tego wynikających (Molier, Ostatnie dni, Powieść teatralna). Główny jednak problem, najgłębiej drążący świadomość pisarza, to problem rewolucji, nieuniknionej klęski białogwardzistów, kontrrewolucji. Głęboko kochający Rosję i naród rosyjski, Bułhakow, chociaż niezupełnie rozumiał cele i mechanizm rewolucji, czuł odrazę do przeszłości, do tego, co było w niej nieludzkie i godne pogardy. Równocześnie jednak starał się rozumieć psychologię przeciwników rewolucji, motywów, które nimi kierowały. Był jednym z pierwszych pisarzy radzieckich, ukazujących nie jednostronnie, lecz w sposób psychologicznie pogłębiony tych "białych", którzy obiektywnie uczciwi i kochający swój kraj, zagubieni i bezradni w wirze przemian, czepiający się kurczowo dawnych pojęć i tradycji, nie umieją znaleźć wyjścia z sytuacji, w której się znaleźli.
Najgłębiej i najbardziej wszechstronnie przedstawia ten problem "Biała Gwardia", opowieść o tragicznych losach rodziny Turbinów, związanej z kontrrewolucją i skazanej na nieuchronną zagładę, i ukazująca równocześnie tę część starej inteligencji rosyjskiej, która umiała dokonać wyboru i stanęła po stronie rewolucji.