Opowieść o losach Antoniego Mrozowieckiego, Polaka przebywającego na Syberii. Główny bohater staje się konkurentem innego mężczyzny nazwiskiem Szumski w rywalizacji o Marię, córkę doktora. Piękne opisy srogiej krainy, charakterystyka losów zesłańców, ich przeżycia oraz wielka miłość! Choć książka powstała pod koniec XIX wieku, to rozterki, dylematy czy motywy bohaterów wpisują się także w dzisiejszą rzeczywistość.

„-Chciałem się zobaczyć z pańską siostrą – rzekł Antoni, niechętnie nań patrząc.
- Z moją siostrą? O to proś pan Szumskiego. Przegrałem mu ją na trzy miesiące. Potem mogę ją panu przegrać. Nie idzie mi karta od pewnego czasu.
Antoni zwrócił się do Szumskiego:
- Pan się żeni z panną Szyszkówną?
- A panu co do tego?
- I bardzo. Bo ja się z nią chcę ożenić!
- Możesz ją pan sobie wziąć za trzy miesiące. Tymczasem ja się nią nacieszę!
Antoni ramię podniósł, pięść zwinął i uderzył Szumskiego w twarz. Ten się zachwiał i spadł z krzesła, wnet jednak się porwał, chwycił ze stołu ciężki lichtarz i cisnął w przeciwnika. Antoni uchylił się i uniknął ciosu. Tedy Szusmki mu skoczył do piersi i rozpoczęła się karczemna bójka.”