W cyklu wydawnictw poświęconych pojazdom komunikacji szynowej, po raz pierwszy prezentujemy sylwetki wagonów towarowych eksploatowanych na normalnotorowych kolejach w naszym kraju. W rodzimej bibliografii poświęconej tej tematyce od dłuższego czasu panuje poważna luka. Od lat 70. ubiegłego stulecia nie ukazała się żadna pozycja wydawnicza poświęcona klasyfikacji i opisom wagonów towarowych. Publikowane cyklicznie przez PKP CARGO S.A. broszurowe katalogi taboru zawierają wiele danych poszukiwanych przez entuzjastów tej dziedziny techniki kolejowej, niestety wydawnictwa te nie są dostępne w wolnej sprzedaży. Nie ma również jak dotąd żadnej krajowej witryny internetowej poświęconej wagonom towarowym polskiej budowy. Tradycje rodzimych wytwórni wagonów kolejowych sięgają drugiej połowy XIX wieku, jednak faktyczny rozwój tej dziedziny przemysłu nastąpił na początku lat 20. następnego stulecia, wkrótce po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Od tego czasu polskie kolejnictwo miało zapewnione dostawy wszystkich podstawowych rodzajów taboru ze strony krajowych producentów. Pozycja przemysłu wagonowego została ugruntowana po ostatniej wojnie, gdy dzięki uruchomieniu kilku zakładów produkcyjnych na ziemiach zachodnich, Polska stała się również największym eksporterem wagonów towarowych w ramach bloku wschodniego. Pod koniec lat 70. XX wieku polski przemysł osiągnął najwyższe wskaźniki produkcji w swojej historii; roczna produkcja wagonów towarowych wykonana przez pięć wytwórni – dla kraju i na eksport – przekroczyła w 1976 r. 20 tysięcy sztuk!. Niniejsza publikacja opisuje wagony towarowe zbudowane i dostarczone dla polskich kolei po 1945 roku. Obok typów taboru produkowanych w długich seriach, przedstawione zostały wagony dostarczane w niewielkiej liczbie dla pojedynczych odbiorców, a także wybrane prototypy, które nie zostały skierowane do produkcji seryjnej. Pominięto natomiast te konstrukcje wagonów, które były przeznaczone dla wewnątrzzakładowych przewozów technologicznych. W „Atlasie” opisane zostały obecnie obowiązujące zasady oznakowania wagonów towarowych oraz systemy znakowania używane poprzednio – te ostatnie w skróconej formie, w zakresie umożliwiającym identyfikację taboru wyprodukowanego po 1945 roku.