Wiedza o Katyniu zdaje się być w Polsce powszechna jednak niewielu osobom udało się dotrzeć do miejsc pochówku ofiar. Często w wyobraźni Polaków te miejsca postrzegane są jako leżące gdzieś daleko w Rosji czy na Ukrainie. Barierą nie do pokonania staje się odległość licząca tysiące kilometrów i wymogi wizowe, ale także niepewność, co tam zastaną. Tymczasem Katyń, tak ważny dla polskiej i rosyjskiej historii symbol, to też konkretne miejsce na ziemi. Publikując przewodnik, który z jednej strony przedstawia historię i geografię mordu, a z drugiej zawiera opis cmentarza i praktyczne informacje Centrum chciało wypełnić istniejącą dotąd lukę i zachęcić do wyruszenia na Wschód. Naszym celem było zaoferowanie czytelnikom opracowania łączącego podstawowe informacje historyczne z praktycznymi poradami dotyczącymi poruszania się w terenie i specyfiki lokalnej.

Chcemy dzięki przewodnikowi namówić do osobistego poznawania wydarzeń i miejsc znanych z tragicznych kart historii, dojrzenia pod osłoną mitu Katynia tysięcy – a może kilku wybranych – Polaków, bohaterów, ludzi z krwi i kości. Mając świadomość, iż przeżyć tych nie wyczerpie i nie zaspokoi lektura, chcemy zostawić przestrzeń do osobistego przeżywania historii Zbrodni, chociażby przez wędrówkę po Cmentarzu Katyńskim od jednej spiżowej tabliczki imiennej do innej, od jednej ludzkiej historii urwanej wiosną 1940 roku do następnej.

Publikacja przybliżyć ma także polskiemu czytelnikowi znaczenie Katynia w Rosji. O ile w wolnej Polsce Katyń jest symbolem niezmiennym i jednoznacznym, o tyle w Rosji pamięć o tym wydarzeniu oraz zespół cmentarno-muzealny stały się w ostatnich latach przedmiotem rozgrywek politycznych i ideologicznych. Katyń po raz kolejny stał się żywym problemem i wyznacznikiem stanu relacji polsko-rosyjskich, ale także napięć wewnątrz Rosji.

Bardzo potrzebna jest publikacja będąca przewodnikiem po miejscach, które w świadomości osób zainteresowanych najnowszą historią Polski łączą się z szeroko rozumianą tematyką katyńską.

dr Izabella Sariusz-Skąpska, prezes Federacji Rodzin Katyńskich



Katyń. Przewodnik szlakiem Zbrodni – to trafny pomysł. Katyń należy do historii nie tylko Polski, lecz i Rosji. Przewodnik pomoże polskim czytelnikom zrozumieć, w jakim punkcie swojej historii znajduje się współczesna Rosja.

dr Aleksandr Gurjanow, Stowarzyszenie „Memoriał”, Moskwa