Przed nami kolejny artykuł i związany z nim konkurs z cyklu "Fantastyka na światowym poziomie", który organizujemy wspólnie w Wydawnictwem MAG.

Jak rozmawiać z dziewczynami na prywatkach? Miejska magia i gwiazdy popkultury

Starsza pani miała wyjątkowe szczęście: w sklepie ze starociami natrafiła na Świętego Graala – kielich, do którego spływała krew z przebitego boku Chrystusa. Prawdziwi i legendarni rycerze poszukiwali tego naczynia przez całe średniowiecze. W domku starszej pani zjawia się rycerz Galaad i prosi o oddanie bezcennego skarbu. Kiedy ta odmawia, rycerz przynosi na wymianę coraz dziwniejsze przedmioty – od kamienia filozoficznego po jajo Feniksa. Oto jeden z przykładów wspaniałej wyobraźni literackiej Neila Gaimana – jednego z najwybitniejszych współczesnych pisarzy postmodernizmu. Zamieszczone w zbiorku „Dym i lustra” opowiadania to popis wirtuozerii twórcy, który z łatwością porusza się po historii Europy jak i po świecie współczesnej kultury popularnej.

Lubimy historie, które już znamy. Człowiek, gdy przychodzi do wysłuchania opowieści, zmienia się w dziecko, proszące, by po raz pięćdziesiąty opowiedziano mu tę samą bajkę. Stąd wysyp remake’ów do sal kinowych i upupienie kolejnych twórców przy jednym temacie. Na tym tle Neil Gaiman – pisarz, poeta, autor tekstów piosenek, reżyser, scenarzysta filmowy, radiowy, scenarzysta komiksowy, – wyraźnie się odcina, a jego twórczość, nasycona odniesieniami religijnymi, historycznymi, literackimi i mitologicznymi to dynamiczny trailer kultury z jej współczesnością i korzeniami.

Neil Richard Gaiman ma 41 lat, urodził się w roku 1960 w Anglii, w Portchester w hrabstwie Hampshire, pod znakiem Skorpiona. Zawsze ubiera się na czarno, wszystko, co nosi, od T-shirtu po płaszcz, zawsze jest czarne. Prawie zawsze ubiera ciemne okulary. Uwielbia koty. Od 1992 roku mieszka i pracuje w Stanach, w Minneapolis w stanie Minnesota. Przyznaje się do młodzieńczej fascynacji amerykańską Nową Falą SF z lat siedemdziesiątych - twórczością Samuela R. Delany'ego, Harlana Ellisona, Rogera Zelaznego. Przyznaje się również do związku z Polską. Jego dziadkowie pochodzili z Łodzi, skąd wyemigrowali przed II wojną światową.

Neil Gaiman jest jednym z najczęściej nagradzanych autorów; zasłużył za życia na swoje miejsce w panteonie najważniejszych twórców literackich, a „Dictionary of Literary Biography” zalicza go do największych żyjących pisarzy postmodernizmu. Jego animowana postać wystąpiła w kultowym serialu Simpsonowie, śpiewa o nim Tori Amos a sławni artyści malują jego portrety. Ale Gaiman nie daje się zaklasyfikować. Odnosi sukcesy w każdej dziedzinie, która się zajmuje; w dziejach kina zapisał się jako genialny twórca anglojęzycznego scenariusza do „Księżniczki Mononoke” – pierwszego japońskiego animowanego filmu dla dorosłych i dla dzieci, który zdobył uznanie na całym świecie. Obecnie pisze scenariusz do wartej 3 miliony dolarów ekranizacji klasyki chińskiej kultury- Podróży na Zachód, filmu w reżyserii czołowego producenta Zhang Jizhonga. W 2013 roku HBO rozpocznie emisję 6 sezonów serialu opartego na powieści Amerykańscy Bogowie.

Gaiman jest uznanym scenarzystą filmowym; według jego scenariusza BBC nakręciła seria telewizyjny, który następnie Gaiman przelał na papier. Tak powstała „Nigdziebądź” – powieść której pomysłu użyczyły nazwy stacji londyńskiego metra, a ducha - Gaiman. Ta wydana w 1996 roku książka uznawana jest przez krytyków za oficjalny debiut prozatorski autora. „Nigdziebądź” należy do gatunku literatury, w którym do realiów świata współczesnego przenikają elementy rodem z tradycji fantasy, dokładnie tak jak choćby w „Mistrzu i Małgorzacie”, gdzie tajemniczy przybysz z „magicznego świata” pojawia się w realiach współczesnej Rosji. Taki rodzaj literatury nazywa się „urban fantasy”.

Gaiman łączy w „Nigdziebądź” cechy urban fantasy z elementami horroru, humorem rodem z Douglasa Adamsa i stylem klasycznej literatury dla dzieci. Znany, nudny świat, w tym wypadku Londyn Nad, okazuje się połączony z istniejącą tuż obok krainą magii i niebezpieczeństw – Londynem Pod.

Gaimanowi zdarzało się także przerabiać swoje wiersze na prozę, jak również przenosić własne postacie z komiksu do powieści i z powrotem. Z podobną swobodą i przewrotnością Gaiman wykorzystuje dokonania różnych epok literackich i nurtów artystycznych.

Przejmując serię Sandman, pożeglował w stronę ambitnego synkretyzmu i pokazał, że komiks może być dziełem sztuki (przynajmniej w warstwie scenariusza – rysunki i kolory w Sandmanie to koszmar na jawie). W „Amerykańskich bogach”, najbardziej nagradzanej powieści fantastycznej w historii, dał dowcipną i inteligentną diagnozę wtapiania się grup etnicznych i narodowych w struktury społeczeństwa amerykańskiego, wykorzystując przy tym bóstwa z najróżniejszych religii. Jego „Koralina”- powieść sensacyjna dla dzieci - to udana odpowiedź na „Alicję w Krainie Czarów”, podróż do alternatywnego świata, gdzie ludzie mają guziki zamiast oczu. Wszystkie źródła zdaje się uważać za równe: Biblia to dla niego tak ważna inspiracja jak horrory Lovecrafta, czerpie też pełnymi garściami od starszych kolegów: olśniewający wizualnie film Mirrormask, do którego współtworzył scenariusz, to właściwie nowa wersja Labiryntu Jima Hensona, a oś intrygi zbudowano wokół pomysłu Stephena Kinga i Petera Strauba (Talizman). Gaiman nie miał kłopotów z przeniesieniem superbohaterów z uniwersum Marvela – X menów, Spidermana, Daredevila, dr Dooma i innych – do wiktoriańskiej Anglii. Jest autorem scenariuszy do kultowego „Doktor Who” i do „Babilon 5”.

Gaiman twierdzi, że jest pisarzem punkowym, a właściwie opowiadaczem: „Kiedy wpadnie mi do głowy pomysł na nową historię, myślę najpierw o tym, w jaki sposób najlepiej ją opowiedzieć. Najwięcej twórczej radości mam z tego zgadywania: czy to nowa powieść? A może film? Albo komiks? Nie wyobrażam sobie ograniczenia się do jednego medium.” W 2013 roku w Polsce zostanie wydana nowa wersja Amerykańskich Bogów, towarzysząc serialowi HBO. Zaś już wkrótce kolejne wydanie „Nigdziebądź”.

KONKURS! Mamy do rozdania 5 egzemplarzy książki „Chłopaki Anansiego” Neila Gaimana. Otrzymają je autorzy najciekawszych krótkich tekstów, rozpoczynających się od słów „Dla mnie Neil Gaiman to autor...”. Odpowiedzi wpisujcie jako komentarze w tej dyskusji.