-
ArtykułyDzień Bibliotekarza i Bibliotek – poznajcie 5 bibliotecznych ciekawostekAnna Sierant12
-
Artykuły„Kuchnia książek” to list, który wysyłam do trzydziestoletniej siebie – wywiad z Kim Jee HyeAnna Sierant1
-
ArtykułyLiteracki klejnot, czyli „Rozbite lustro” Mercè Rodoredy. Rozmawiamy z tłumaczką Anną SawickąEwa Cieślik2
-
ArtykułyMatura 2024 z języka polskiego. Jakie były lektury?Konrad Wrzesiński8
Cytaty z tagiem "fizyka" [106]
[ + Dodaj cytat](...) jesteśmy częścią wszechświata, jakże do niego podobni i jakże mało tego świadomi".
Wszyscy ci bohaterowie doświadczenia, którzy […] mniemali, że z obserwacji, eksperymentów, doświadczeń uzyskują rzecz samą w czystej postaci, nie mogli tego robić bez [wyciągania] wnisków ani bez pojęć, a ujmowali pojęciowo i wnioskowali tym gorzej, że sądzili, iż nie mają do czynienia z pojęciami, bo opuścili w ogóle teren wnioskowania i pozostają [wyłącznie] na gruncie immanentnego, prawdziwego poznania. […] „[Uczeni przeprowadzający] doświadczenia, eksperymenty, obserwacje nie zdają sobie w ogóle sprawy z tego, co naprawdę czynią, nie wiedzą mianowicie, że jedynym powodem zainteresowania, jakie wzbudzają w nich rzeczy, jest właśnie wewnętrzna nieświadoma pewność rozumu, iż w rzeczywitym świecie odnajdzie sam siebie; a obserwacje i eksperymenty, jeżeli są prawidłowo przeprowadzone, kończą się właśnie takim rezultatem, że tym, co przedmiotowe jest tylko pojęcie. Zmysłowy jednostkowy przedmiot wymyka się eksperymentom i staje się czymś ogólnym. […] Innym formalnym brakiem cechujacym wszystkich empiryków jest to, że wierzą oni, iż trzymają się tylko doświadczenia; pozostają nieświadomi tego, że w ujmowaniu tych postrzeżeń uprawiają metafizykę. Człowiek nie zatrzymuje się przy tym, co jednostkowe, i nie jest to dla niego możliwe. Szuka tego, co o ogólne; tym, co ogólne, są myśli, choćby nawet nie były one pojęciami.[…] Empirycy zajmują się więc takimi określeniami [jak np. siła] zupełnie bezkrytycznie i bez świadomości rzeczy. Sensem indukcji jest to, że dokonuje się obserwacji, przeprowadza się eksperymenty, bierze się pod uwage doświadczenie i z tego wyprowadza się ogólne określenia [które jednak są tam obecne dzięki rozumowi] (208-209).
Newton bezsprzecznie najbardziej przyczynił się do upowszechnienia filozofii Locke'a, czyli w ogóle angielskiej maniery filozofowania, a zwłaszcza do zastosowania [jej] do wszystkich nauk fizycznych. Jego dewizą było: 'Fizyko strzeż się metafizyki' - a zatem: nauko strzeż się myślenia. I zarówno on, jak i wszystkie te fizyczne naukiaż do dnia dzisiejszego starannie dbają o to - nie wdając się w badanie swych pojęć, w myślenie myśli. Ale fizyka nie może przecież nic zrobić bez myślenia; swoje kategorie, prawa ma ona przecież tylko dzięki myśleniu - bez niego ani rusz. Newton zaś przyczynił się w szzcególny sposób do wsprowadzenia do niej refleksyjnych określeń sił; wzniósł on naukę do stanowiska refleksji, zamiast praw zjawisk wysunął prawa sił. Otóż jest on przy tym tak kompletnym barbarzyńcą co do pojęć, że przytrafiło mu się coś takigo, jak innemu z jego rodaków, który bardzo się zdziwił, kiedy się dowiedział, że przez całe życie mówił prozą, nie będąc świadomy tego, że jest taki zdolny; Newton nigdy nie dowiedział się, nigdy nie był świadomy tego, że miał pojęcia i miał do czynienia z pojęciami, mniemając, że ma do czynienia z rzeczami fizycznymi [...] [-] posługiwał się pojęciami jak zmysłowymi rzeczami i postępował z nimi tak, jak się to zwykle robi z kamieniem i drewnem (388).
Myśli w fizyce są tylko formalnymi myślami rozsądku […]. Fizycy nie wiedzą, że myślą [...] (613).
Tak… to wszystko chemia… Chociaż nie sama chemia, bo z dodatkiem fizyki.
Ponieważ fizyka w odniesieniu do myśli trzyma się zwykłej logiki, więc łatwo przestraszyłaby się, gdyby rozwinęła sobie biegunowość i dotarła do myśli, które są w niej zawarte (171).