Bohaterowie gorszego sortu. „Wysepka” Andrei Levy – nagradzana powieść, którą trzeba przeczytać

BarbaraDorosz BarbaraDorosz
18.08.2022

Marzenia o lepszym życiu kontra widziana oczami Andrei Levy brutalna rzeczywistość, która nie pozostawia złudzeń. Powojenna Wielka Brytania miała być krainą szczęśliwości dla jamajskich weteranów poszukujących nowego startu, a tymczasem stanęła u progu nowej wojny – na tle rasowym i kulturowym.

Bohaterowie gorszego sortu. „Wysepka” Andrei Levy – nagradzana powieść, którą trzeba przeczytać Materiały wydawnictwa

Lepsze jutro nie dla każdego?

„Wysepka” Andrei Levy to zaskakujący splot losów czterech bohaterów, którzy w różnym stopniu stali się ofiarami drugiej wojny światowej. Hortense i Gilbert to młoda para z Jamajki, która na skutek politycznych ustaleń otrzymała możliwość wyruszenia na Wyspy Brytyjskie, gdzie obiecywano im lepsze życie. Jednak konfrontacja marzeń z rzeczywistością będzie niezwykle bolesna, a towarzyszące jej rozczarowanie macierzystym krajem zdominuje całą powieść. Na tym tle pojawią się kolejni główni bohaterowie – angielskie stereotypowe małżeństwo Queenie i Bernard, które również stanie w obliczu powojennych zmian. Jakie konsekwencje będzie miało skrzyżowanie życiowych dróg tej czwórki bohaterów? Tego nie mogę zdradzić, jednak ich spotkanie niespodziewanie stanie się symbolem integracji rasowej oraz próbą zaakceptowania równości i nowego porządku.

W tym momencie z całej duszy zapragnąłem znaleźć się znów na Jamajce. Jak pijakowi wódki, zachciało mi się wrócić do domu, gdzie mogłem mieć pewność, że ktoś spojrzy na mnie po raz pierwszy i niczego po sobie nie pokaże. Że nie będę musiał patrzeć na wytrzeszczone oczy, rozdziawione gęby, słuchać przekleństw ani widzieć szybko odwracanych oczu, jakby zobaczyły coś niesmacznego. Będę mógł spotykać ludzi tak po prostu, jakbym mijał w kuchni własną matkę. Marzyłem, żeby ludzie, patrząc na mnie, niczego sobie nie myśleli. Cóż to za żałosne pragnienie – szukać obojętności.

„Wysepka”, Andrea Levy

Seria Piąta Strona Świata wydawnictwa Albatros stawia na ambitnych twórców, pokazujących świat przez pryzmat ludzkich losów, nierozerwalnie związanych z korzeniami bohaterów i ich miejscem na mapie. Jak pisze wydawca, to śmiałe literackie głosy, wypowiadające się w sprawach ważnych, znanych i nieznanych, dalekich i bliskich. Książki z tej serii to podróże do krajów, w których rozgrywają się ludzkie tragedie, rodzą się nadzieje, gdzie bohaterowie walczą o swoje miejsce na ziemi. Wreszcie to wielokrotnie nagradzane historie, które pozwalają lepiej zrozumieć świat i jego różne oblicza. Fabuła „Wysepki” doskonale wpisuje się w te założenia.

Andrea Levy powołała do życia bohaterów bardzo wyrazistych, a każdy z nich ma na łamach książki do spełnienia określoną misję. Queenie, przedstawicielka nielicznych białych londyńczyków, którzy są przychylni kolorowym cudzoziemcom, otwiera imigrantom drzwi swojego domu, co oczywiście nie podoba się jej sąsiadom. Z kolei jej mąż Bernard, zagorzały przeciwnik czarnoskórych, swą postacią ucieleśnia surową rzeczywistość jamajskich weteranów wojennych. Gilbert, który wraca do Wielkiej Brytanii po służbie w RAF-ie, podejmuje kolejną walkę – tym razem o swoją przyszłość. I wreszcie jego żona Hortense, dumna i wyniosła, a jednocześnie bardzo naiwna, nie potrafi odnaleźć się w obcym kraju. Bardzo szybko przyjdzie jej przełknąć gorzką pigułkę rozczarowania, kiedy na własnej skórze przekona się, że Brytyjczycy za nic mają jej kwalifikacje i umiejętności. Widzą za to w jamajskich przybyszach zagrożenie, próbę zajęcia ich kraju zmęczonego wojną.

Czarnuchy! Przyjmowałam do domu czarnuchów, i to w jego sąsiedztwie. Nie tylko ja, mieszkali również w innych domach wokół placu i nieco dalej na naszej ulicy. Pan Todd obawiał się – jak sam stwierdził – że zamienią to miejsce w dżunglę.

„Wysepka”, Andrea Levy

Na fali rodzinnych doświadczeń

Andrea Levy powieścią „Wysepka” zdobyła międzynarodowy rozgłos, co miało dla autorki głębokie osobiste znaczenie. Fabuła książki opowiada historię jamajskich rodzin, które w poszukiwaniu lepszego życia stawiały kroki na brytyjskim lądzie. Jednak nie dla każdego czytelnika jest oczywiste, że powieść zawiera autobiograficzne wątki z rodzinnej historii Levy. Opowieść ma także jeszcze jeden ważny cel – historia ta powstała, aby przypomnieć współczesnym ludziom zapomniany wkład rdzennych mieszkańców kolonii w ochronę terytorium brytyjskiego w czasie drugiej wojny światowej i powojennej odbudowy kraju. Właśnie tę wartość słusznie podkreślali krytycy. Książka przyciągnęła ich również pięknym językiem, dowcipem i emocjami, jakie przeżywają główni bohaterowie. Skrzyżowanie postaci z różnych ras i pochodzących z różnych kultur pozwala poruszyć problem niszczycielskiego rasizmu, który długo trapił Europę XX wieku. Na łamach książki spotykamy się z ideologią brytyjskiego społeczeństwa, które czuje się lepsze od imigrantów. Jak daleko może sięgać to przekonanie, dowie się Gilbert, który doświadczy wielu przeszkód, nim otrzyma szansę na zapuszczenie korzeni. Problemy ze znalezieniem miejsca do zamieszkania, praca poniżej kwalifikacji, szykany ze strony innych pracowników czy próby segregacji rasowej w miejscach publicznych – to wszystko stanie się codziennością Gilberta, który w nieciekawej sytuacji zachowa jednak człowieczeństwo i humor, a wkrótce zacznie głośno domagać się swoich praw.

– Człowieku, wiesz ty, na czym polega twój problem? Na tym, że masz białą skórę. Myślisz, że dzięki niej jesteś ode mnie lepszy. Myślisz, że ona daje ci prawo wywyższać się nad czarnymi. Ale wiesz, co ona ci daje? Chcesz wiedzieć, kim jesteś dzięki tej swojej białej skórze? Białym człowiekiem. To wszystko. Nie lepszym i nie gorszym ode mnie, tylko białym. – Pan Bligh podniósł głowę i popatrzył na sufit. – Słuchaj ty mnie, człowieku, obaj my dopiero co wrócili z wojny, my obaj walczyli na tej przeklętej wojnie o pokój i o lepszy świat. I walczyli my po tej samej stronie. A teraz my obaj patrzymy na ludzi i widzimy w nich wrogów. I po tym wszystkim, co my razem przeszli, ty chcesz mi wmówić, że ty jesteś coś wart, a ja nic. Ja mam być sługą, a ty panem? Nie, kolego. Koniec z tym.

„Wysepka”, Andrea Levy

Powieść Levy w lekki sposób opowiada o bardzo ważnej części brytyjskiej historii, ponieważ pomaga nam zrozumieć, jak i dlaczego Wielka Brytania stała się wielokulturowym społeczeństwem, jakim jest dzisiaj, a także stara się objaśnić historię stosunków rasowych w tym kraju. Jednak jej największą wartość stanowi jakże uniwersalna i aktualna również dziś prawda, że bez względu na czasy zawsze będziemy śnić o lepszym życiu i szukać swojego miejsca na ziemi. Taka już nasza natura.

O autorce

Andrea Doreen Levy (ur. 7 marca 1956 w Londynie, zm. 14 lutego 2019) – brytyjska pisarka. Córka emigrantów przybyłych z Jamajki w 1948. Jej dalsi przodkowie byli Afrykańczykami, Żydami i Szkotami. Jej powieść Wysepka została obsypana prestiżowymi nagrodami literackimi Orange Prize For Fiction, The Whitbread Book Of The Year Award i Commonwealth Writers’ Prize. W 2009 na podstawie książki powstał serial telewizji BBC z Benedictem Cumberbatchem i Naomie Harris w rolach głównych.

Przeczytaj fragment powieści „Wysepka”:

Wysepka

Issuu is a digital publishing platform that makes it simple to publish magazines, catalogs, newspapers, books, and more online. Easily share your publications and get them in front of Issuu's millions of monthly readers.

Książka jest już dostępna w sprzedaży online

Artykuł sponsorowany


komentarze [1]

Sortuj:
więcej
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
BarbaraDorosz  - awatar
BarbaraDorosz 18.08.2022 11:00
Redaktorka

Zapraszam do dyskusji.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post