Autor, który tworzy magię codzienności, twórczość Matta Haiga

Matt Haig, urodzony w 1975 roku w Sheffield, jest przedstawicielem nowej fali twórców literatury rozrywkowej, w której uniwersalne wartości łączą się z nieoczywistymi fabułami. Haig pisze książki skierowane zarówno do dzieci, jak i dorosłych. W swojej twórczości potrafi łączyć i przeplatać ze sobą magię codzienności z prawdziwą fantastyką – mitologią i popkulturowymi symbolami. Być może dzięki temu dociera do przedstawicieli różnych pokoleń, a jego najlepsze powieści zostały przetłumaczone na dwadzieścia osiem języków. Polscy czytelnicy mieli do tej pory okazję, aby poznać między innymi historię pod tytułem „Dziewczynka, która uratowała Gwiazdkę” z bestsellerowego cyklu „Gwiazdka”, a także przewrotną opowieść „Jak zatrzymać czas”. Premiera najnowszej książki, czyli „Biblioteki o północy”, powinna zwrócić uwagę nie tylko fanów fantastyki.

Marzenia do spełnienia, czyli podróż do innych światów 

Każdy człowiek stoi przed życiowymi wyborami. Wybór szkoły, potem studiów, pracy, a zatem kariery. Czy pasja i zainteresowania mogą dać nam poczucie sensu? Gdzie znaleźć swoją drugą połówkę? Jak zyskać pewność, że nasze decyzje są właściwe? Matt Haig w filozoficzny sposób sprowokował nas do samodzielnego poszukiwania odpowiedzi, które ostatecznie mogą być zapisane w literaturze. Przewodniczką po świecie „Biblioteki o północy” jest Nora Seed. Kobieta otrzymuje niecodzienną szansę – możliwość zamiany życia, z którego jest niezadowolona, na inne – może wybrać inny zawód czy kraj zamieszkania, cofnąć decyzję o rozstaniu z kimś, zrealizować marzenie o zostaniu glacjolożką. Ale czy taka zmiana jest ostatecznie słuszna?

„Biblioteka o północy” to bardzo nieoczywiste miejsce, w którym marzenia, nawet najbardziej nieprawdopodobne, okazują się realną opcją do spełnienia. Haig określił prawdziwie magiczną rzeczywistość – okazuje się bowiem, że gdzieś poza krańcami wszechświata znajduje się biblioteka wypełniona niezliczoną liczbą książek, z których każda jest historią innej rzeczywistości. Podobno kto czyta książki, ten żyje wielokrotnie. Sentencja w doskonały sposób oddaje wymowę książki. Choć ostatecznie nic nie jest w tej powieści tak oczywiste, jak mogłoby się wydawać na samym początku. Nora zyskała szansę, aby określić się na nowo – każde życie to nowa przygoda, w trakcie której kobieta musi zdecydować, co tak naprawdę stanowi sens i istotę życia. I musi znaleźć w sobie odpowiedź na najważniejsze pytanie: co sprawia, że warto żyć?

Czym jest tak zwane dobre życie? Wskazówki znajdziemy na poszczególnych kartach powieści, a „Biblioteka o północy” to historia nasycona emocjami – żalem, smutkiem, szczęściem i satysfakcją. Definiowanym różnie, w zależności od sytuacji, miejsca, czasu, akcji i bohaterów. Przemierzając literacki, bardzo symboliczny świat wraz z Norą, której współtowarzyszką w podróży jest wiekowa bibliotekarka, zyskujemy szansę, aby na swój sposób zastanowić się nad tym, co motywuje nas do działania. Jeśli literatura może stanowić odbicie naszego życia, to jest tak właśnie w tym przypadku.

Poszukiwanie wartości, bohaterka, która chce najlepszej wersji rzeczywistości

Nora jest przepełniona poczuciem rezygnacji, strachu i niepewności. Kłopoty finansowe, a także diagnoza w postaci depresji sytuacyjnej sprawiają, że dziewczyna musi stopniowo przekraczać coraz to nowe granice. Literatura może być bardzo pomocnym narzędziem, zwłaszcza jeśli zdecydujemy się z niej czerpać najpiękniejsze wzory związane z miłością, empatią, odwagą i przyjaźnią. Wielkie wartości zostały jednak zapisane w przystępnej, rozrywkowej formule. Jest w „Bibliotece o północy” humor, są anegdoty, codzienne przemyślenia, a także sprawy ostateczne związane ze śmiercią.

Matt Haig zdecydował się na to, aby sportretować różne aspekty osobowości człowieka. To wizja nieograniczonych możliwości, nowych dróg, nowego życia, które jest dla nas gdzieś dostępne. „Biblioteka o Północy” to swoista mapa ze znaczeniami, ukrytymi sensami, kulturowymi symbolami. Istotnym motywem opowieści jest też wolność rozumiana jako wartość, dzięki której możemy decydować o własnym życiu. Brytyjski powieściopisarz pozostawił jednak miejsce na interpretację scen. Co jest prawdą? Co iluzją? Co rzeczywistością, a co marzeniem? Warto podkreślić, że Haig operuje na bardzo ciekawie opracowanych metaforach i porównaniach. Twórca „Biblioteki o północy” ustami swoich bohaterów stwierdza na przykład, że ludzie przypominają miasta.

Wielowymiarowa opowieść może być traktowana jako filozoficzny traktat, egzystencjalną powieść, ale także obyczajowa fantastyka. Nadnaturalny pierwiastek jest tutaj jednak czymś więcej. Bo odnosi się na przykład do podróży. Nora zyskała szansę, aby na nowo określić swoją tożsamość. Zostać potencjalną gwiazdą rocka, właścicielką winnicy, wziąć udział w olimpiadzie, zostać podróżniczką, glacjolożką ratującą planetę, absolwentką uczelni w Cambride, albo dać komuś nowe życie jako matka. Refleksyjne i emocjonalne tonacje charakteryzują „Bibliotekę o północy”.

„Biblioteka o północy” – książkowa podróż w inne światy

Nasze życie posiada sens, zresztą – nie tylko jeden, stale określony? Kierujemy się humanistycznymi wartościami, choć każdy z nas definiuje inne ideały? A czy możemy zmienić bieg oczekiwanych zdarzeń? Jaka będzie nasza przyszłość? Matt Haig zdaje się uwrażliwiać nas na to, że najważniejszą częścią życia jest samo poszukiwanie, podróż, szukanie celu. W „Bibliotece o północy” znajdziemy księgi, z których każda opowiada historię inaczej przeżytego życia, zależnie od odmiennego wyboru, jakiego w którymś momencie mogliśmy dokonać. To prowokująca i bardzo intrygująca koncepcja, którą w niesamowity sposób wykorzystał brytyjski twórca.

Być może najciekawszą częścią książki, pierwiastkiem, który wyróżnia historię, jest sposób, w jaki Matt Haig określa miejsce – świat przedstawiony. Tytułowa biblioteka została zbudowana z marzeń i lęków, pragnień i ograniczeń. Szansy na lepsze życie. Możliwość analizy własnego życia, w dodatku z różnych perspektyw. Historia Nory Seed pozostaje ekscytująca również z uwagi na to, jak zmienia się główna bohaterka. W co właściwie wierzy? Komu może zaufać? A kogo prawdziwie pokochać? Co może poświęcić, aby stać się nową wersją samej siebie? „Biblioteka o północy” to książkowa podróż w inne światy, zaświaty i alternatywne wersje rzeczywistości. Poszukiwanie wartości zapisanych w literaturze, dzięki którym bohaterka – a wraz z nią czytelnicy – mogą skonfrontować się z tym, co w życiu najważniejsze, to jeden z wyróżników pisarstwa Haiga.

Pandemia koronawirusa zmieniła sposób, w jaki postrzegamy nasz świat, codzienne życie. Biblioteka o północy jest w tym kontekście unikatową książką-symbolem, który daje możliwość, aby na nowo zdefiniować obecną rzeczywistość. Czy podejmowane przez nas wybory są słuszne? Komu możemy ufać? Jak wielką i niezmienną wartością jest zdrowie i bezpieczeństwo - nas samych, jak również naszych bliskich? Matt Heig pisze o tym w sposób nieoczywisty, prowokuje, nie zostawiając jednak gotowych rozwiązań. Czytelnik ma szansę zinterpretować książkę po swojemu, a przy okazji przejrzeć się w zwierciadle, jakim jest literatura.

Inni o książce

Przeczytaj fragment książki „Biblioteka o północy”

Biblioteka o północy

Issuu is a digital publishing platform that makes it simple to publish magazines, catalogs, newspapers, books, and more online. Easily share your publications and get them in front of Issuu's millions of monthly readers.

Książka „Biblioteka o północy” jest już do kupienia w księgarniach internetowych.