Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Anna Jókai ur. 24 listopada 1932 w Budapeszcie, zmarła 5 czerwca 2017 roku. Była węgierską pisarką i nowelistką. W 1966 debiutowała krótkimi tekstami na łamach węgierskich czasopism literackich. Pierwszą powieść, zatytułowaną „4447” napisała w 1968 roku. Dziwny tytuł owej powieści nie uchyla nam nawet rąbka tajemnicy o czym będziemy czytać zagłębiając się w kolejne strony książki. Tymczasem autorka zaprasza nas na ulicę Tamo 36 do Józsefváros, peszteńskiej części miasta, położonej w bezpośrednim centrum Budapesztu. Tu znajduje się stara, zdezelowana kamienica na parceli numer 4447, którą zamieszkuje rodzina Szapper. A jest ich niemało. Gyula Szapper mąż głównej bohaterki Niusi to stary alkoholik. Córka Eszter ma już swoją rodzinę, męża i syna. Jonika oczko w głowie Niusi, to syn państwa Szapper. Jonika to inteligentny leń i obibok. Babcia Karolina to 86 letnia staruszka, mama pani Szapper. Oprócz tego mieszkanie, a właściwie jeden pokój dzielą z Jancim, przystojnym, zwariowanym "wynalazcą", najprawdopodobniej schizofrenikiem. W kamienicy mieszka również brat Niusi, Jóska zagorzały komunista wraz z żoną Manci, działaczką partyjną. Cała akcja, wszystkie wątki powieści toczą się w jednym miejscu, w zasadzie prawie wyłącznie w mieszkaniu państwa Szapper. Autorka nie rozprasza uwagi czytelnika nadmierną ilością szczegółów, eksponuje jedynie te najbardziej istotne, jednoznacznie wskazujące na najważniejsze cechy bohaterki. Niusia to herszt baba. Stoi na straży i rządzi wszystkim i tak właściwie wszystkimi. Postać Niusi jest zawsze na pierwszym planie, bez jej udziału nie może zapaść żadna decyzja, gdyż pierwsze i ostatnie słowo zawsze należy do niej. Niusia panuje niepodzielnie, konsekwentnie uprawiając grę pozorów. Kieruje się w życiu zasadą, że można złamać każdą normę moralną, byleby nic nie wyszło na jaw. Swoje brudy należy prać we własnym domu, a na zewnątrz zachować wizerunek porządnej rodziny. Obcowanie z nią staje się dla czytelnika przeżyciem dostarczającym zarazem niemałej dawki śmiechu, jak i refleksji. Chociaż pani Szapper jest w utworze bohaterką wielu komicznych scen, w ostatecznym rozrachunku ich wymowa nie nastraja wcale optymistycznie. Postępowanie jej budzi gorycz i odrazę. Autorka ukazuje drobnomieszczański styl życia. Obnaża zakłamanie osób, które zachowują standardy etyczne tylko pozornie, kierując się w życiu jedynie własnym interesem i wygodą. Tego rodzaju ludzie tworzą świat wartości na opak. Deklarują przywiązanie do zasad moralnych, lecz zmieniają ich sens. Wykorzystują je dla zaspokojenia własnych niskich potrzeb i zapominają o nich, kiedy są im niepotrzebne. Demaskuje i eksponuje zjawisko kołtunerii. Ukazuje, jak pieniądz przesłania bohaterom, a właściwie to najbardziej Niusi świat i sprawia, że żadne wyższe uczucia, pragnienia, potrzeby nie mają znaczenia. Tak właściwie można by jeszcze bardzo długo rozprawiać o tej niewielkiej objętościowo powieści, zawierającej niesamowite przesłanie, ukazującej przywary wielu rzeczywistych rodzin drobnomieszczańskich, skrywane pod poduszką przyzwoitości, którymi rządziła obłuda, zakłamanie i skrzywiona moralność. Kreując Szapperów pisarka zmierzała do napiętnowania i rozprawienia się z wadami takich rodzin. Czytając maiłam wrażenie, że cofnęłam się w czasie o kilkadziesiąt lat, kiedy czytałam naszą rodzimą "Moralność Pani Dulskiej" tak bardzo podobna treścią do niej jest"4447" I choć początkowo denerwowała mnie forma i przekaz ważnej treści, tak później z wielką frajdą przysiadałam, żeby w odrobinie wolnego czasu przeczytać choć kilka stron.