Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Wakacje rozpoczęte, a lektura lipcowego numeru „NF” zakończona. Wrażenia? Tym razem – wyjątkowo ambiwalentne. Ale nie uprzedzajmy wypadków ;). „Klucz Arkynesa” Bartłomieja Dzika – po pierwszej stronie myślałem, że rzucę w kąt. Karczma, ukryty skarb, dziwny list, tajemnica przekazana na łożu śmierci (do tego aż dwa razy) – stężenie sztampowości fantasy przekroczyło milion smoków na kwartę sześcienną. Brrr! Nie poddałem się jednak i dalej, choć sztampowo, już tak boleśnie nie jest. Nawet coś mi się spodobało: scena wybierania szkatułki będąca parafrazą sceny z „Indiany Jonesa”. Szło więc już w całkiem niezłym kierunku, aż do zakończenia. I tu chyba smoki zaopiekowały się moją szczęką, bo jak nic gruchnęłaby o podłogę. O to chodziło w całym tym tekście? WTF? I nie, żebym coś miał do humorystycznych opowiadań, bo lubię. Ale to zakończenie wygląda mi tak, jakby we wspomnianym Indianie w scenie końcowej z Arki wyskoczył diabełek i powiedział „A kuku!”. Żebyż to autor choć mrugnął okiem z początku, że tak całkiem poważnie nie będzie… Ponadto może jestem naiwny, ale w aż taką małostkowość rządzących nie wierzę. Wymazywać czarodzieja z pamięci potomnych za takie uczynki? Toż chyba wspomnienia o ćwiartce ludzkości należałoby wykasować? Toteż opowiadanie pana Dzika mogę skwitować jedynie tytułem innego dzieła – „Wiele hałasu o nic”. „Martwy król” Wiesława Gwiazdowskiego – o, to mi się podobało. Niebanalne połączenie fantastycznych mitów (głównie internetowych) o dalszych dziejach: Zawiszy Czarnego w niewoli u Turków, Władysława Warneńczyka, który pod Warną nie zginął, i Krzysztofa Kolumba, rzekomo polskiego pochodzenia. Plus rozważania o rycerskim etosie, obowiązku, a nawet o tezie: Bóg jest jeden, nieważne, jak go nazwiemy. Bardzo fajne! I byłoby niemal idealnie, gdyby nie drobne sprawy. Po pierwsze – autor początkowo mocno mnie zdezorientował. Styks, obole, huk dział (no niby mogły być pod tym Golubacem, ale zafiksowałem się na jakiejś olbrzymiej kanonadzie, a w tych czasach to z rzadka jeno pukać mogły) dały mi do zrozumienia, że akcja dzieje się w zaświatach jakowychś. A jednak nie. I zniesmaczył mnie podrozdział 10, będący paskudnym, niepotrzebnym przypomnieniem informacji doskonale każdemu znanych bądź wynikających z treści opowiadania. Nie uchodzi, panie Wiesławie! Ale, abstrahując od mojego jojczenia, najlepsze opowiadanie numeru! „Kiedy, jeśli nie teraz” Carol Emshwiller – na początku sprawdziłem, czy w stopce nie ma błędu. Nie ma! Pani Emshwiller ma rzeczywiście 97 lat. A opowiadanie jest z 2010 roku. Szacun! I może dlatego – nic nowego w tym opku nie przeczytałem. Zgrany, stary motyw, odegrany w staroświecki sposób. Ma swój urok, ale że dość podobny ten tekst do wielu innych, czytanych wcześniej, w pamięci nie zostanie. Choć miłe czytadło. „Słońce moje, spójrz na mnie” Olgi Raine – a tu, dla odmiany, całkiem odwrotne uczucia. Bo właśnie mimo tego, że nic nowego: urban fantasy a la Łukjanienko, „Wybrani”, dziewczyna Supergirl, główny złoczyńca skrzywdzony w dzieciństwie, to jednak… Jednak Rosjanki (i Rosjanie) jakoś tak piszą, że trafia to do mnie. Wciągnęła mnie ta opowieść. Gdybym jeszcze znał wszystkie smaczki: ta rosyjska muzyka rockowa, te nawiązanie do Bułyczowa (a propos – ile przygód Alicji w Polsce wyszło, ktoś wie?),pewnie zassałoby na amen. A tak – po prostu dobre opowiadanie. „Ciepło parowania pewnej szczególnej pakistańskiej rodziny” Usmana T. Malika – tak, tak, nie znam się, ślizgam się po sensach i znaczeniach, jestem stetryczałym, nieuleczalnym zakutym łbem. Ale - to opowiadanie po prostu wydaje mi się ucieczką od odpowiedzi na proste pytanie: jak mój znajomy, mój sąsiad może być takim idiotą, żeby wysadzić się w powietrze wraz setkami niewinnych? Co poszło nie tak? Czy tkwi tu nasza wina? Bo Malik odpowiada: nie, nie, to nie my, zło przybyło z kosmosu, zaraża nas bezdenną głupotą i okrucieństwem. Wiem, spłycam, ale tak to odbieram. Nie odmawiam Malikowi sprawności – pyszne są scenki obyczajowe, ta z wujem, czy te w obozie uchodźców, ale cały przekaz brzmi fałszywie. Tym bardziej fałszywie, że Boga (czy, jak kto chce – Allacha) w ogóle w opku nie ma. A zdaje mi się, że choć nie jest to główny (acz jeden z pobocznych) czynnik sprawczy zamachów, to w życiu pakistańskiej prowincji – wpływ wiary jest jednak bardzo silny. A tu został ładnie wykastrowany. Co pewnie jest też jedną z przyczyn „ochów” i „achów” zachodniej krytyki. Reasumując – jestem na nie! Jak wybrzydzałem na część literacką „NF”, tak część publicystyczną łyknąłem jak kormoran płotkę. Po pierwsze – Vargas! Obok Wattsa staje się moim ulubionym autorem „non-fiction”. „Siedem grzechów…” palce lizać. Dalej pani Wołyńska. Temat Celtów podany ze smakiem (choć czasem autorka niebezpiecznie zjeżdża na pobocze zwane „jakże to ciężko i czasem bez sensu mi się studiowało”, do rowu jednak cudem nie wpada). „Bekzorcyzmy” też fajne, choć ten szkic antropologiczny wiele z fantastyką wspólnego nie ma. Reszta też super, a cytat z Parowskiego: „Większość dzisiejszych Europejczyków rosła niekarcona i dlatego kontynent wygląda jak wygląda” godzien zawiśnięcia w każdej szkole! Warta odnotowania recenzja powieści naszej! (z portalu fantastyka.pl) Bemik. Super, że pojawiła się recenzja planszówki. Liczę na więcej!