John L. Sutton

Śmierć Augusta II wywołała spore zamieszanie na europejskich dworach i spowodowała wybuch wojny o sukcesję polską. Był to konflikt o tyle ciekawy, że brak w nim jakichś spektakularnych, znanych starć, które pozwoliłyby zaistnieć w historiografii. Z polskiej perspektywy interesująca jest francuska próba przełamania rosyjskiego oblężenia Gdańska w 1734 roku. Korpus ekspedycyjny hrabiego Plelo wylądował pod Westerplatte, ale to miejsce bardziej jest znane z wydarzeń, które rozegrały się 205 lat później. John Sutton świetnie odnajduje się w meandrach europejskiej polityki. Dobrze naświetlone jest tło polityczne konfliktu, a autor bardzo dużo miejsca poświęca działaniom europejskich dyplomatów. Niestety, gdzieś w tym wszystkim ginie sprawca całego zamieszania, czyli Rzeczpospolita, która w książce traktowana jest po macoszemu. Sutton bardzo dobrze opisuje również działania militarne, jednak robi to głownie w odniesieniu do działań we Włoszech oraz nad Renem. O walkach w Polsce, odnosi się tylko w kontekście wyżej wspomnianego oblężenia Gdańska przez Rosjan i francuskiego desantu. Pierwsze wydanie książki miało miejsce w 1980 roku i wyraźnie widać brak skorzystania z polskich źródeł i polskiej historiografii, przez co o sytuacji w Polsce w tamtym okresie można się dowiedzieć bardzo niewiele. Mimo, że książka rozpoczyna się podróżą Leszczyńskiego do Polski, to po kapitulacji Gdańska znika on ze stron książki. Jest to nawet dosyć zrozumiałe, bo Sutton jak sam pisze we wstępie, korzystał z archiwów austriackich, francuskich i brytyjskich. W tej sytuacji, nie powinno dziwić, że autor koncentruje się głownie na ukazaniu konfliktu z perspektywy Francuzów i Austriaków. O ile działania oblężnicze są przedstawione bardzo dobrze, to dwie największe bitwy wojny, czyli starcia pod Parmą i Guastallą są opisane bardzo lakonicznie. Zachodnie spojrzenie na kwestie polskie zawsze budzi ciekawość czytelników, jednak w tym wypadku trudno powiedzieć, żeby książka wyczerpywała temat.