Poleca dr Sławomir Dębski, GROUND ZERO #16

Poleca dr Sławomir Dębski, GROUND ZERO #16

Powróciłem po latach do książki Pichoi, wydanej u nas w 2000 r. To była pierwsza znana mi pozycja, która w sposób systematyczny i niezakłamany opisywała historię polityczną ZSRR po wojnie. Ciekawa jest postać autora, historyk, bliski współpracownik Jelcyna, był na początku lat 90. szefem rosyjskich archiwów państwowych, jego zasługą jest otwarcie tych archiwów. To właśnie on przekazał stronie polskiej w 1992 r. sowieckie dokumenty na temat zbrodni katyńskiej.

Książka jest chaotyczna, wygląda na pospiesznie napisaną i niezbyt głęboko przemyślaną. Autor po prostu wykorzystał te dokumenty, do których miał dostęp, pojawiły się potem lepsze pozycje o historii Związku Sowieckiego, niemniej można w niej znaleźć wiele ciekawych faktów, których parę przytoczę.

I tak, ostatnia czystka na szczytach władzy za rządów Stalina miała miejsce w 1949 r., kiedy to aresztowano członków najwyższych władz, Kuzniecowa i Wozniesienskiego, oraz ich współpracowników. Uderza okrucieństwo śledczych: „śledztwo (jeśli w ogóle można to w ogóle tak nazwać) prowadzono z wyjątkowym, średniowiecznym wręcz okrucieństwem. Bito ciężarne kobiety, prześladowano całe rodziny”. Owo średniowieczne okrucieństwo charakteryzowało całe rządy Stalina, dopiero jego następcy nie zabijali przeciwników politycznych (za wyjątkiem Berii),zaczęli ich wysyłać na przymusową emeryturę.

Sporo pisze Pichoja o szalonych pomysłach Chruszczowa, rzucił on między innymi hasło: „dogonienia i prześcignięcia Ameryki w produkcji mleka, mięsa i masła”, oczywiście nie sposób było tego wykonać, zwłaszcza jeśli chodziło o mięso. Więc w 1958 r. władze partyjne podjęły uchwałę 'O zakazie posiadania bydła w gospodarstwach indywidualnych należących do mieszkańców miast i osiedli robotniczych'. Sprawa dotyczyła 12,5 milionów miejskich rodzin, które hodowały bydło na działkach. W rezultacie z dnia na dzień całe prywatne bydło zostało skonfiskowane i trafiło do ubojni. W dłuższym okresie skutki tej decyzji były katastrofalne, zniszczono „podstawę bytu milionów ludzi, którzy, utrzymywali więź z rolnictwem”. Poza tym władze „zniszczyły mechanizm, dzięki któremu szerokie masy społeczeństwa były samowystarczalne.” Uderza całkowita bezkarność władz oraz bierność społeczeństwa, które nie przeciwstawiło się temu barbarzyństwu; i jeszcze, całkowita pogarda komunistów dla własności prywatnej.

W książce znajdziemy więcej takich ciekawostek, na przykład świetnie opisany jest kryzys kubański w 1963 r. Poza tym w czasie lektury często miałem wrażenie niewielkiej różnicy polityki komunistów i obecnych rządów Putina. Z drugiej strony rzecz całą czyta się dosyć trudno, bo autor często brnie w niepotrzebne szczegóły, niemniej dla wszystkich interesujących się historią ZSRR może to być pozycja bardzo interesująca.

Powróciłem po latach do książki Pichoi, wydanej u nas w 2000 r. To była pierwsza znana mi pozycja, która w sposób systematyczny i niezakłamany opisywała historię polityczną ZSRR po wojnie. Ciekawa jest postać autora, historyk, bliski współpracownik Jelcyna, był na początku lat 90. szefem rosyjskich archiwów państwowych, jego zasługą jest otwarcie tych archiwów. To właśnie...

„Historia władzy w Związku Radzieckim” Rudolfa G. Pichoi rzuca nowe światło na kulisy władzy Kraju Rad oraz wydarzenia historyczne z perspektywy nieco innej, niż przywykł polski czytelnik. Książka Pichoi, pełniącego niegdyś funkcję prezesa Głównego Zarządu Archiwów przy Radzie Ministrów Federacji Rosyjskiej, to dzieło niezwykle ważne, ukazujące nowe fakty i kierunki dla przyszłych badań historyków. Z drugiej zaś strony mamy niekiedy do czynienia z trudno przystępnymi treściami, które rekompensuje w pewien sposób bogata baza źródłowa, w skład której zalicza się szeroki zakres dokumentacji (wcześniej nieosiągalnej dla historyków),z której korzysta autor. W książce tej mamy okazję dowiedzieć się, iż wydarzenia Października 56 były integralną częścią politycznej strategii ówczesnego sekretarza generalnego KPZR, Nikity Chruszczowa, a interwencja militarna na początku lat 80 i podczas stanu wojennego nie była brana pod uwagę jako realne rozwiązanie kryzysu. Z drugiej zaś strony przemilczane zostały wydarzenia Marca 68 czy Grudnia 70. Pewnym niedosytem jest również brak pierwszych dwóch dekad istnienia Związku Radzieckiego, kluczowego okresu dla zrozumienia mechanizmów działania władz radzieckich, zwłaszcza w latach 50. Pomimo swoich braków oraz wspomnianego niedosytu (za który trudno winić wybór ram czasowych w jakich autor zamknął swoje dzieło),jest to ważne wypełnienie ogromnej luki w poznawaniu historii Rosji i Związku Radzieckiego.

„Historia władzy w Związku Radzieckim” Rudolfa G. Pichoi rzuca nowe światło na kulisy władzy Kraju Rad oraz wydarzenia historyczne z perspektywy nieco innej, niż przywykł polski czytelnik. Książka Pichoi, pełniącego niegdyś funkcję prezesa Głównego Zarządu Archiwów przy Radzie Ministrów Federacji Rosyjskiej, to dzieło niezwykle ważne, ukazujące nowe fakty i kierunki dla...

Interesująca choć drętwo napisana historia ZSRR. Najciekawszymi jawią mi się fragmenty tyczące się Sołżenicyna i innych represjonowanych postaci świata kultury. Opisy tyczące się polityki mi "nie podeszły", nie żeby były zafałszowane, problemem jest raczej styl autora. Ogółem przeczytać warto, choć jako przekrojowa historia ZSRR książka ta przegrywa z dziełem Martina Malii [i]Sowiecka tragedia: historia komunistycznego imperium rosyjskiego 1917-1991[/i].

Interesująca choć drętwo napisana historia ZSRR. Najciekawszymi jawią mi się fragmenty tyczące się Sołżenicyna i innych represjonowanych postaci świata kultury. Opisy tyczące się polityki mi "nie podeszły", nie żeby były zafałszowane, problemem jest raczej styl autora. Ogółem przeczytać warto, choć jako przekrojowa historia ZSRR książka ta przegrywa z dziełem Martina Malii...

Druga połówka XX wieku widziana z okien radzieckiego salonu władzy. Jego wzlot i następujące potem dekady erozji, aż do kompletnej ruiny za czasów Gorbaczowa. Pisane wprawdzie przez okcydentalistę, jednak pomimo to intrygujące o tyle, że przedstawia wyklętą i zarzuconą już u nas zupełnie perspektywę rosyjską. Tymczasem chyba warto znać i inne od oficjalnie obowiązujących, wersje wydarzeń kryzysu kubańskiego czy zestrzelenia koreańskiego rejsowca nad Sachalinem. Choćby i dla psychicznej higieny.
Plus nie do końca precyzyjna odpowiedź na pytanie o ostatniego genseka i grabarza ZSRR. Kim był Gorbaczow? Mesjaszem czy po prostu głupkiem.

Druga połówka XX wieku widziana z okien radzieckiego salonu władzy. Jego wzlot i następujące potem dekady erozji, aż do kompletnej ruiny za czasów Gorbaczowa. Pisane wprawdzie przez okcydentalistę, jednak pomimo to intrygujące o tyle, że przedstawia wyklętą i zarzuconą już u nas zupełnie perspektywę rosyjską. Tymczasem chyba warto znać i inne od oficjalnie obowiązujących,...

Kompendium wiedzy o dziejach politycznych Związku Radzieckiego. Autor pokazuje w innym świetle Berię, stawiając tezę że był głównym motorem przemian po śmierci Stalina. Ciekawie zostały nakreślone gry w obozie władzy jeszcze za życia Generalissimusa. Oprócz tego pasjonująca lektura historii upadku ZSRR.

Kompendium wiedzy o dziejach politycznych Związku Radzieckiego. Autor pokazuje w innym świetle Berię, stawiając tezę że był głównym motorem przemian po śmierci Stalina. Ciekawie zostały nakreślone gry w obozie władzy jeszcze za życia Generalissimusa. Oprócz tego pasjonująca lektura historii upadku ZSRR.