Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Miasto wypełnione historią, przetkane nią do najmniejszych włókien. Cóż znaczy ten rzeczownik, który stworzył na wszystkie czasy Herodot z Halikarnasu przed dwudziestu czterema wiekami? Dla jednych znaczy on miłą rozrywkę, dla innych niemal to samo, co filozofia, a zwłaszcza etyka, bo szukają w historii przykładów i wzorów, albo katalog ludzkich błędów, albo poczet wielkich ludzi, godnych podziwu i miłości. A naprawdę historia to tajemnicza potrzeba duszy ludzkiej, która idąc z biegiem strumienia chwil i dni ogląda się wstecz, by spojrzeć na to, co odeszło - tajemnicza potrzeba duszy ludzkiej, która szuka przymierza z minionym czasem i zagarnia go w nieustającą obecność. Pamięć jest przewodniczką ludzkości od pierwszych jej dni, starzy Latynowie jej funkcję określali słowem: recordari, a rdzeniem tego słowa jest: cor - serce. W pojęciu łacińskim siedliskiem pamięci jest serce.

I oto nadchodzi ten dzień trudny, kłopotliwy, jakby niedorzeczny, kiedy trzeba pakować walizy, sprawdzać w kieszeni bilety, wziąć nareszcie taksówkę i ruszyć na dworzec, a tam jeszcze raz rzucić okiem na stare mury stojące w oszklonej klatce, kupić w kiosku gazety i parę pism ilustrowanych na drogę - nigdy się ich nie czyta - i doznać wstrząsu, gdy pociąg ruszy. Zabrało się ze sobą więcej, niż się o tym mówi, więcej, niż się napisze, każda stronica będzie zasypana pyłem rzeczy drobnych, zewnętrznych, a najważniejsze pozostaną w nas, nie wypowiedziane, serdeczne tajemnice, nieraz tak głęboko ukryte, że się ich latami nie uświadamia, nie wie się po prostu o ich istnieniu, póki w jakimś najbardziej nieoczekiwanym momencie, w paradoksalnym kontraście chwili, środowiska, myśli nie wybiegną nagle z głębi duszy niosąc za sobą smugę światła.