Wędrówka

– Czyli szliście we troje, tak? Pani, Henrik i Milena?

Niezrozumiały szept.

– Słucham?

– Było nas czworo.”

Szwedzkie kryminały cieszą się według mnie zasłużoną renomą. Charakteryzują się niepowtarzalnym klimatem, który sprawia, że czytelnik mocno angażuje się w opisywaną historię. Wielu szwedzkich pisarzy zdobyło uznanie na całym świecie.

Nic więc dziwnego, że moją uwagę przykuła zapowiedź powieści „Sarek”. Ukazała się ona nakładem wydawnictwa Marginesy. Jej autorem jest Ulf Kvensler, znany scenarzysta. „Sarek” to jego debiut powieściowy, bardzo dobrze przyjęty przez krytyków. W 2022 roku Szwedzka Akademia Kryminału uznała go za najlepszy debiut roku. Recenzje zamieszczone na okładce książki także mocno zachęcają do lektury. Czy zatem „Sarek” był dla mnie istotnie „małym arcydziełem”? Czy ta powieść wyróżnia się wśród innych kryminałów?

Odpowiedzi na tak postawione pytania postaram się udzielić w poniższej recenzji. Akcja powieści rozpoczyna się w Sztokholmie w lipcu 2019 roku. Narratorką jest Anna, narzeczona Henrika. Kobieta jest prawniczką i bardzo dużo pracuje. Jednak co roku wraz z Henrikiem i ich wspólną przyjaciółką Mileną wyjeżdżają na wędrówkę po górach. Tym razem Milena nalega, aby mógł z nimi jechać jej chłopak Jacob. Anna i Henrik są sceptyczni. Nie znają go, wiedzą natomiast, że góry są wymagające i nie wybaczają błędów. W końcu jednak wyrażają zgodę. Nie przypuszczają nawet, że ta decyzja zmieni całe ich życie.

Gdy Anna poznaje Jacoba, jest pewna, że gdzieś go już widziała. Wkrótce zaczyna sobie przypominać pewne zdarzenie z przeszłości i usilnie stara się potwierdzić swoją teorię. Tymczasem Jacob jest bardzo pewny siebie i zaczyna dominować w grupie. Proponuje także, aby zmienić cel podróży i udać się do Parku Narodowego Sarek na północy Szwecji. To prawdziwy cud przyrody, chociaż można się tam dostać tylko helikopterem, a telefony nie mają zasięgu. Jednak mimo początkowych oporów wszyscy akceptują tę propozycję.

Rozpoczyna się wymagająca wędrówka, która wkrótce przybiera zupełnie nieoczekiwany obrót. Sprawy zaczynają się komplikować coraz bardziej. Dlaczego Jacob tak bardzo naciskał, aby udać się do Sarek? Czy Anna rzeczywiście kiedyś go spotkała? Dlaczego Milena jest tak bardzo mu posłuszna? Z każdym przebytym kilometrem rośnie napięcie wśród czwórki znajomych. Pojawiają się wzajemne animozje i oskarżenia. W końcu Anna z Henrikiem postanawiają się odłączyć i wędrować sami. Jednak niegościnna przyroda nie jest ich sprzymierzeńcem. Z godziny na godzinę wydarzenia przybierają coraz gorszy obrót. Na jaw zaczynają wychodzić skrzętnie skrywane sekrety i tajemnice z przeszłości. Okazuje się bowiem, że każdy z bohaterów ma coś do ukrycia i nic nie jest takie, jakim się wydawało na pierwszy rzut oka.

Jak zakończy się ta górska wędrówka? Czy uczestnicy wrócą z wyprawy w komplecie?

„Sarek” to połączenie kryminału z thrillerem. Autor wykorzystuje motyw znany choćby z filmów, gdy do wędrujących przyjaciół dołącza ktoś obcy, zamieniając całą wyprawę w prawdziwe piekło. Dlaczego Anna, Milena i Henrik zgodzili się, aby zmienić swoje plany? Dlaczego tak łatwo dali się zdominować Jacobowi? Czy to możliwe, aby cała sytuacja została wcześniej zaaranżowana?

Mimo ciekawej fabuły uważam, że autor nie do końca wykorzystał możliwości, jakie niesie ta historia. W pewnym momencie książka zaczęła mnie nużyć, co w kryminale nigdy nie powinno mieć miejsca. Na lekturę tego kryminału poświęciłem kilka godzin, jednak mój czytelniczy apetyt nie został w pełni zaspokojony. Zdecydowanie liczyłem na więcej. Nie mogę zatem ocenić inaczej niż na sześć gwiazdek. To dobry kryminał, z pewnością jednak nie arcydzieło.

Wojciech Sobański