Bartlomiej G. Sala, historyk i etnograf, udanie połączył historię z elementami etnografii i baśniowości. Tak powstało ponad sześćdziesiąt opowieści o warowniach wzniesionych między innymi w Cieszynie, Bielsko-Białej, Lanckoronie, Nowym Sączu czy Żywcu. Legendy poprzedza zarys dziejów wybranych zamków począwszy od momentu ich powstania, przez burzliwe niekiedy losy, na czasach współczesnych skończywszy. Autorski komentarz pomoże odróżnić prawdę od fikcji, ale absolutnie nie odbiera legendom swoistego uroku. Zresztą czytelnik może sam zadecydować o kolejności czytania.

Autorowi należą się słowa uznania zważywszy na ogrom pracy, jaki włożył on w wyszukanie i zebranie legend oraz uporządkowanie ich według obranego klucza. Dzięki temu czytelnik otrzymuje zbiór niezwykle interesujących opowieści o zróżnicowanej tematyce, bowiem znalazły się tam między innymi legendy o Białej i Czarnej Damie, carycy Katarzynie, Janosiku a nawet o klątwie Inków i inkaskiej księżniczce.

Historyczna wiarygodność wzbogaca wartość literacką „Legend…” a celowo archaizujący język dodaje opowieściom smaczku i niepowtarzalnego klimatu, przenosząc czytelnika do zamierzchłych czasów. Ma to też tę zaletę, że legend nie da się po prostu przeczytać w jeden wieczór. Są one raczej przeznaczone do niespiesznego delektowania się słowem i folgowania wyobraźni podczas czytania. Można się też pokusić o samodzielne stworzenie mapy z rozmieszczeniem opisywanych obiektów, a potem ruszyć na wycieczkę trasą karpackich warowni.

Zagadki z przeszłości posiadają niewątpliwie walory edukacyjne, pozwalając odkryć mniej znane legendy czy po prostu zapomnianą regionalną historię. A to wszystko w atmosferze tajemnicy, niesamowitości i baśniowości. Warto skorzystać z zaproszenia i wybrać się w literacką podróż poprzez stulecia i epoki.