Bardziej problematyczny jest tzw. długi urlop. Najlepiej trzytygodniowy, gdyż czternaście dni to zbyt mało, aby porządnie wypocząć. Chętnie wróciłbym do Azji Środkowo-Wschodniej, gdyż dawno już nie jadłem dobrej zupy pho na ulicy. Uzbekistan też wydaje się niezłym kierunkiem, bo w końcu pojawiły się loty w atrakcyjnej cenie. Przed podróżą jednak lepiej zaopatrzyć się w solidną porcję wiedzy, aby obyło się bez niespodzianek. Tak więc z wielką chęcią sięgnąłem po reportaż Agnieszki Pikulickiej-Wilczewskiej o tym właśnie kraju.

„Nowy Uzbekistan” podzielony jest na trzy części. Pierwsza opowiada o rozpadzie Związku Radzieckiego, uformowaniu się Uzbekistanu i latach rządów Isloma Karimova. Autorka przybliża nam pierwsze lata nowego państwa, jego trudne położenie, a także wyzwania, przed jakimi stanął wódz oraz naród. Mamy więc okazję bliżej przyjrzeć się specyficznemu ustrojowi, który wykształcił się w Uzbekistanie, i temu, jak dużą rolę odegrały klany.

Druga część to zmiana władzy i delikatna odwilż. W 2016 roku prezydentem zostaje Shavkat Mirziyoyev, który decyduje się na rozluźnienie represyjnego aparatu stworzonego przez poprzednika. Oczywiście państwo wciąż rządzone jest twardą ręką, ale przeciętny Uzbek zaczyna dostrzegać nowe możliwości. I szybko zachodzące zmiany w stolicy, która coraz bardziej zaczyna przypominać Dubaj.

Ostatnia część odbiega trochę od dwóch poprzednich. Autorka opowiada o ciągłych walkach o akredytację, nieprofesjonalizmie urzędników oraz wydaleniu jej z Uzbekistanu. Relacjonuje więc swoje dziennikarsko-akademickie życie i wybory, przed którymi stanęła. Pozorna otwartość administracji państwowej nie wytrzymała starcia z obiektywnym podejściem polskiej dziennikarki, co skończyło się bardzo nieprzyjemnym incydentem.

„Nowy Uzbekistan” to bardzo dobry i potrzebny reportaż. Przeciętny Polak ma minimalne pojęcie o tym orientalnym kraju i wydaje mi się, że nie kojarzy nam się on z niczym. Dopiero po lekturze ten kraj przestał być dla mnie anonimowy. Autorka interesująco opowiada o gospodarce, ludziach, muzyce czy polityce. Dzięki temu książkę czyta się błyskawicznie, a przytaczane historie nie nużą. I chociaż Uzbekistan nie wskoczył na listę moich pożądanych destynacji, to z całą pewnością będę obserwował kierunek, w jakim państwo rządzone przez Mirziyoyeva zmierza.

Trochę zabrakło mi informacji o walorach turystycznych tego kraju. Wtedy miałbym pełen obraz Uzbekistanu. Rozumiem, że to nie przewodnik, ale kraj ten ma przecież wiele do zaoferowania również pod względami przyrodniczo-architektonicznymi. Dobrze by było chociaż trochę to wyeksponować.

„Nowy Uzbekistan” czytało mi się naprawdę dobrze. Pikulicka-Wilczewska przybliżyła mi kraj, o którym nie miałem bladego pojęcia. Za co jestem jej niezwykle wdzięczny. To fajne uczucie sięgnąć po książkę i być zadowolonym po lekturze. A przecież sami doskonale wiemy, że nie zawsze udaje się osiągnąć podobny efekt.

Michał Wnuk