„Cytoniczka” to trzeci i przedostatni planowany tom serii „Skyward” Brandona Sandersona. Wydaje się, że dla Sandersona stworzenie jednego świata nie stanowi już wystarczającego wyzwania, dlatego w każdej odsłonie przygód Spensy zabiera nas w zupełnie nowe miejsce. Tym razem jest to niebyt, złożony ze wznoszących się obok siebie fragmentów różnych światów: z dżungli można tu przeskoczyć na pustynię, do krainy wodospadów czy na brzeg minioceanu. Dla Spensy to pierwsza okazja na poznanie takiego bogactwa krajobrazów, tak różnego od jałowości jej rodzinnego Detritusa. Z bogactwem krain wiąże się bogactwo form życia, od stworzeń podobnych do dinozaurów aż po mówiące kryształy. W rezultacie „Cytoniczka” zaczyna miejscami przypominać bardziej przygodowe fantasy niż science fiction z poprzednich części. Co niekoniecznie musi być wadą, tym bardziej że Spensa nie byłaby sobą, gdyby nawet na skraju niebytu nie zaczęła się rozglądać za jakimś gwiazdolotem i okazją do pojedynków.

Rezultatem przeniesienia akcji w nowe miejsce jest to, że niemal tracimy kontakt z większością poznanych wcześniej postaci, co dla mnie było chyba największą wadą tej części. Ale dla Spensy staje się to okazją do szukania nowych sprzymierzeńców, choć nigdy nie wie, na ile może im zaufać. O ile pierwsza powieść skupiała się na szkoleniu i walce, a druga na międzygwiezdnej polityce, w „Cytoniczce” na pierwszy plan wysuwa się wątek przygodowy oraz szukanie odpowiedzi na pytania o naturę cytoników i wnikaczy – czym są, skąd się wzięli i czy jest nadzieja na porozumienie między nimi. Zastosowane przez Sandersona rozwiązania jak zawsze były dużym zaskoczeniem: trudno pojąć, jak za każdym razem udaje mu się połączyć różne pomysły w spójną i logiczną, a jednocześnie trudną do przewidzenia całość.

Brandon Sanderson zabrał nas już ze Spensą do gwiazd i do niebytu poza nimi, a każda z tych wypraw była jedyna w swoim rodzaju. Przed nami jeszcze ostatnia, oby równie udana.

Agnieszka Kruk