„Duchy Nocy Kupały” to antologia, która skrywa w sobie 20 opowiadań podszytych dreszczykiem grozy. Podzielona została na dwie części. W pierwszej spotkamy polskich pisarzy romantyzmu, którzy przeniosą nas do świata wierzeń. W drugiej zaś otrzymamy sporą dawkę twórczości zagranicznych autorów, którzy zadbali o nadprzyrodzone, budzące lęk moce. Nic tylko zacząć czytać i poczuć ową tajemniczą grozę.

Antologia rozpoczyna się opowiadaniami Jana Barszczewskiego, polskiego pisarza romantyzmu, ale także autora pierwszej białoruskiej książki fantastycznej. Nie tylko opowie nam on o Nocy Kupały, ale także postraszy historią o wilkołaku, zauroczy piękną dziewczyną ze znamieniem i zaniepokoi krzyczącymi włosami. Drugim autorem jest romantyczny poeta, prozaik i dramatopisarz Zygmunt Krasiński. Będziemy mieli możliwość zaczytania się we fragmencie jego starego rękopisu, za sprawą którego otuleni zostaniemy gotyckim motywem. Jan Łada to pseudonim księdza Jana Gnatowskiego, który zabierze nas do nawiedzonego zamczyska. Ostatnim polskim autorem jest Roman Zmorski, romantyczny poeta związany z Cyganerią Warszawską, który swoimi opowiadaniami o strzydze, starości i sobótce osaczy nas słowiańską grozą.

W drugiej części będziemy mogli zaczytać się w opowiadaniach znanego angielskiego poety i prozaika Oscara Wilde’a, zwłaszcza że wcześniej nie były one publikowane w Polsce. Kolejnym autorem jest Ellen Price pisząca pod pseudonimem Mrs Henry Wood, która jest jedną z najpopularniejszych brytyjskich pisarek epoki wiktoriańskiej. Louis Cha Leung (pseudonim Jin Yong), zwany chińskim Tolkienem, który reprezentuje nurt wuxia łączący tematykę historyczno-przygodową ze sztukami walki i fantasy, kusi narodzinami bohatera. Poznamy również twórczość szkockiego pisarza i historyka James Granta, a także bułgarskiego pisarza i dramaturga Antoniego Straszimirowa. Będziemy mieli również przyjemność zapoznać się z piórem Theo Gift, czyli Dorothy Boulger. Jej dwa opowiadania z tomu „Not for the Night-time” dostarczą nam odpowiednią dawkę nawiedzeń i nadprzyrodzonych zjawisk.

„Duchy Nocy Kupały”, jak przystało na antologię, oferują nam szeroki wachlarz różnej twórczości. Każdy z autorów ma swój styl, a co za tym idzie jedne opowiadania przypadną komuś bardziej do gustu, drugie mniej. W jedne się zasłuchamy, a drugie przelecą niezauważalnie. Kwestią, na którą warto zwrócić uwagę, jest fakt, że mamy do czynienia z autorami romantyzmu, a ich styl pisania odbiega od obecnego i może chwilę zająć, zanim się do niego przyzwyczaimy. Trudno też nazwać ów zbiór opowiadaniami grozy, bo owszem, mamy nadprzyrodzone zjawiska, demony i upiory, ale bardziej bym powiedziała, że są to opowiadania z lekkim dreszczykiem, powodujące delikatny niepokój i budzące zaciekawienie. To pewnego rodzaju gawęda opowiadana przy ognisku, mająca sprawić, że odgłosy lasu będą wydawały się groźniejsze, a cienie bardziej niebezpieczne.

Jednym z głównych zarzutów, jaki można by postawić owej książce, jest tytuł, który nie do końca wiąże się z treścią opowiadań. Skuszeni ową Nocą Kupały i chęcią wejścia w świat słowiańskich wierzeń i legend możemy poczuć się lekko rozczarowani. Owszem, w pierwszej części przewija nam się trochę tego, ale w drugiej mamy zbiór opowiadań fantasy, które nie do końca mają wspólne elementy z Nocą Kupały. Przyznam, że to może trochę wpływać na odbiór owej pozycji, ale jeśli nie będziecie się na tym skupiać (bądź poza tytułem przeczytacie opis wydawcy), to śmiało powiecie, że dostaliście ucztę słowa pisanego przygotowaną przez dawnych pisarzy. Ich niepowtarzalny styl, klimat, który przeszywa lękiem, historię budowaną słowem, a nie makabrycznymi opisami. To wszystko sprawia, że warto sięgnąć po ową antologię, nawet gdy nie ma za dużo wspólnego ze słowiańską Nocą Kupały.

„Duchy Nocy Kupały” to opowiadania z dreszczykiem, które idealnie „słucha” się przy ognisku. Pobudzają wyobraźnię, wyczulają zmysły i trochę straszą. To idealna pozycja na wieczorne czytanie, zanurzenie się w klimacie sprzed lat, poznanie dawnego stylu autorów i otulenie się nadprzyrodzonymi zjawiskami. Polecam każdemu, kto lubi takie mroczniejsze klimaty.

Agnieszka Zwolska-Szydłowska