Duża władza prezydenta wymusza powierzenie najważniejszych zadań genialnym i odpowiedzialnym ludziom – wybitnym ekspertom. Osobom, które specjalizują się w wąskiej dziedzinie i właśnie w niej osiągają ponadprzeciętne wyniki. Prą do przodu, nie oglądając się dookoła. Dzięki rezultatom zagnieżdżają się w zakamarkach pamięci przeciętnych obywateli, a ich nazwiska kojarzone jest po wsze czasy. Niezależnie od tego, czy tego chcą. A przecież najczęściej o niczym innym nie marzą jak o sławie i popularności. Dokładnie jak Heinz Alfred Kissinger. W końcu władza to największy afrodyzjak.

„Kissinger” to pierwsza biografia Isaacsona. I często jest to bardzo widoczne: ogromna szczegółowość opisów z kadencji Nixona i Forda potrafi przytłoczyć, przez co momentami odnosiłem wrażenie, że nie czytamy o samym Kissingerze, a o polityce zagranicznej Stanów Zjednoczonych w latach 1969 – 1977. Warto również zwrócić uwagę, jak mało jest o młodości i okresie poprezydenckim. Prawdopodobnie wynika to z tego, że książka została napisana trzydzieści lat temu, a Kissinger… wciąż żyje. Niemniej w swych kolejnych biografiach autor zdecydowanie lepiej poradził sobie z rozłożeniem akcentów i przedstawieniem sylwetek bohaterów. No cóż, zakładam, że to błędy młodości.

Ale może po kolei – Kissinger w czasie pracy dla wspominanych wcześniej prezydentów zajmował dwa niezwykle ważne stanowiska: doradcy ds. bezpieczeństwa narodowego i sekretarza stanu. Odpowiadał on nie tylko za politykę odprężenia wobec Związku Radzieckiego, ale i stworzył niezwykle interesującą równowagę sił pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Chinami i ZSRR. Jego determinacja i zaangażowanie przełożyły się również na zakończenie wojny w Wietnamie (za co dostał Pokojową Nagrodę Nobla), rozpoczęcie bombardowań Kambodży i opanowanie wielu kryzysów na kilku kontynentach. W większości była to zasługa wyznawanej doktryny realizmu w polityce, ale i cechy charakteru Kissingera odegrały w tym wszystkim niebagatelną rolę.

Isaacson krok po kroku prowadzi nas przez życie Kissingera i pokazuje, co ukształtowało przyszłego noblistę i jak ten niemiecki imigrant radził sobie z licznymi problemami. Z całą pewnością największy wpływ wywarły na niego doświadczenia związane z rozwojem nazizmu w Niemczech i wybuchem II wojny światowej. Jak to zwykle bywa, to właśnie traumy z dzieciństwa oddziaływają na nasze przyszłe życie najmocniej. Wykształcił wtedy pewne cechy, które bardzo mu pomogły w kontaktach międzyludzkich (ale i niejednokrotnie przeszkadzały) i przyczyniły się do przyszłych sukcesów (i porażek).

„Kissinger” to bardzo dobra biografia, ale czytelnik musi wiedzieć, w co się pakuje. Ponad dziewięćset stron (ale spokojnie, prawie sto stron zajmują przypisy, bibliografia i indeks osób), niezwykła drobiazgowość (momentami dzień po dniu i godzina po godzinie), a także… pominięcie ostatnich trzydziestu lat. Niemniej, jeżeli jesteście ciekawi życia tego człowieka, to zdecydowanie nie będziecie zawiedzeni. Ja w sumie nie miałem zbyt dużego pojęcia o Kissingerze, więc tym bardziej jestem zadowolony, że teraz wiem więcej, niż bym chciał. Może i wy będziecie, czego wam życzę.

Michał Wnuk