Zacznijmy od przybliżenia głównego bohatera i jego sytuacji rodzinnej. Młody Johannes Ewald Detlef Betzler mieszka w Wiedniu, przynależy do Hitlerjugend i wierzy, że wkrótce III Rzesza opanuje cały świat. Jak każdy nastolatek, sądzi, że jego wizja rzeczywistości jest jedyna i słuszna, przez co wciąż kłóci się z rodzicami (rzadziej z babcią). Po niezwykle pechowym wydarzeniu jest zmuszony do siedzenia w domu, a w efekcie odkrywa wielką tajemnicę – w domu ukrywa się młoda Żydówka. Johannes – jak każdy gorliwy wyznawca nazizmu – początkowo planuje zdekonspirować wroga narodu niemieckiego, jednak z czasem okazuje się, że nie jest to takie proste. Otóż Betzler zakochuje się w dziewczynie i od tamtej pory wszystko się komplikuje.

Książkę można podzielić na dwie części: wojenną i powojenną. Pierwsza połowa jest dosyć interesująca i momentami podobna do filmu. Christine Leunens pokazuje relacje Johannesa z rodzicami i babcią, opisuje wpływ odkrycia dziewczyny na życie głównego bohatera, a także nazizmu na młodych chłopców w tamtych czasach. W części drugiej natomiast przyglądamy się, jak wyglądało życie w oswobodzonym przez aliantów mieście. I jeżeli miałbym wskazać największą zaletę „Nieba na uwięzi”, to byłyby to właśnie te fragmenty poświęcone próbie ułożenia sobie życia po wojnie – zdobywaniu jedzenia, pieniędzy, a także innych rzeczy niezbędnych do przetrwania.

Nie da się jednak uciec od tematu nadającego ton całej książce, czyli miłości Johannesa do Żydówki Elsy. Nienawiść i strach szybko zamieniają się w czyste, wynikające trochę z braku kontaktów z innymi osobnikami płci przeciwnej uczucie, aby z czasem przerodzić się w coś, co można nazwać toksycznym związkiem. Decyzje podejmowane przez Johannesa – jak dla mnie – wyraźnie wskazują, iż zatracił się on w tym uczuciu kosztem zdrowia i szczęścia drugiej osoby. Oczywiście Elsa również nie była bez winy, a wręcz więcej wiedziała niż mówiła. Połączył ich jednak strach przed wojną i lęk przed samotnością, pomimo tego, że charakterologicznie kompletnie do siebie nie pasowali. A patrząc na kierunek, w który ich związek podążył… Nie wszyscy będą zadowoleni.

Książka napisana jest prostym językiem, co zdecydowanie ułatwia czytanie. W sumie to byłem ciekaw, jak rozwinie się relacja między głównymi bohaterami i jak ostatecznie wszystko się zakończy. Będziecie więc świadkami nie tylko nieczystych zagrań, ale i przejawów oddanej i wiernej miłości. Tym samym niektórzy na pewno będą mieli problemy z jednoznacznym zinterpretowaniem przedstawionych przez autorkę wydarzeń.

„Niebo na uwięzi” nie urzekło mnie. Uważam, że w pewnym momencie Leunens źle obrała kierunek fabuły, przez co wszystko to, co zadziało się po wojnie, nie jest przekonujące. A może się mylę i próby wejścia w psychikę młodych bohaterów straumatyzowanych po wojnie są interesujące i wiarygodne. Najlepiej będzie, jeśli sami sięgnięcie po książkę i zdecydujecie. Z całą pewnością nie ma tutaj jednej odpowiedzi i wydaje mi się, że warto przeczytać i zastanowić się, co sami sądzicie na temat tej pozycji.

Michał Wnuk