Biografia tego artysty, którą z takim rozmachem przygotowali panowie Matt Richards i Mark Langthorne, to nie tylko historia życia i śmierci Mercury’ego, ale i niesamowita opowieść o nieuleczalnej chorobie, której początki sięgają czasów na wiele lat przed narodzinami gwiazdora. Wirus HIV, bo o nim tu mowa, jest jednym z najtrudniejszych do opanowania patogenów, z jakimi ludzkość zmuszona była się borykać. Diagnostyka jest co prawda dobrze rozwinięta, ale już z leczeniem zupełnie nie dajemy sobie rady. W czasach, w których tworzył Mercury, o HIV właściwie nikt nic nie wiedział. Dopiero potem, gdy kolejne osoby zgłaszały się do lekarzy z podobnymi objawami, zaczęto doszukiwać się w ich przypadkach wspólnego mianownika. Dziś wiemy o wiele więcej i każdy zdaje sobie sprawę, jakie są czynniki ryzyka zakażenia HIV. Freddie ich jednak nie mógł znać, ponieważ kiedy uległ infekcji, był to wirus jeszcze na dobrą sprawę niezbadany. Gdyby urodził się w innych latach, a jego kariera rozkwitła na przykład o dekadę później, być może cieszylibyśmy się jego niesamowitym głosem do dziś. Stało się jednak inaczej.

Książka ta jest bardzo obszerna. Sam Mercury został oczywiście przedstawiony jako główny bohater. Śledzimy go od chwili narodzin, przez dzieciństwo rozdarte między Zanzibarem i Indiami, a następnie emigrację do Anglii, kiedy jego rodzice postanowili uciekać przed wojną domową. To tu jego miłość do muzyki zaowocowała błyskawiczną karierą, którą brutalnie zakończyła ciężka choroba i śmierć w wieku 45 lat. Najciekawsze są te fragmenty, które dotyczą życia sprzed Queen. Fani Freddiego dobrze znają bowiem ścieżkę jego kariery, naznaczoną wielkimi przebojami i skandalami obyczajowymi. O dzieciństwie wiedzą już jednak tylko nieliczni. Autorzy ukazują nam tego artystę bez wystawiania oceny jego stylowi życia, z najwyższym obiektywizmem, na jaki mogli się zdobyć, z ogromnym szacunkiem dla jego homoseksualności. Starają się znaleźć odpowiedź na pytanie, czy zamknięcie kilkuletniego Freddiego w chłopięcej szkole z internatem wiele kilometrów od rodziców mogło mieć wpływ na szukanie bliskości wśród kolegów i dać początek homoseksualności. Czy w jego przypadku były to zachowania wyuczone, a nie wynikające z orientacji seksualnej? Faktem jest, że pozbawiono go czułości i matczynego ciepła, pocałunków i przytulania na dobranoc, kiedy był małym dzieckiem. Odruchowo szukał więc bliskości u jedynych dostępnych ludzi, którymi byli wtedy koledzy ze szkoły i internatu.

Wielkim plusem tej książki jest możliwość zdobycia wiedzy o HIV. Obserwujemy tego wirusa niczym kolejnego bohatera, który tuż obok Freddiego również snuje swoją własną opowieść. Czytamy więc o tym, jak doszło do przeniesienia się wirusa z szympansa na człowieka, a następnie podążamy za nim krok w krok w czasie wędrówki po Afryce, skoku przez ocean do odległych Stanów Zjednoczonych i rozpanoszenia się po całym świecie. Sposób, w jaki autorzy o tym piszą, sprawia, że czytamy z równie dużą ciekawością, jak o samym Mercurym, a w naszych głowach pozostaje ogromna wiedza nie tylko o samym HIV i AIDS, ale przede wszystkim o dramacie osób nimi dotkniętych.

Również homoseksualizm został przedstawiony bardzo szeroko, choć mogłoby się zdawać, że nie wymagała tego sama osoba Freddiego. Wydaje mi się jednak, że te informacje pozwalają lepiej zrozumieć postawę Mercury’ego. Nakreślono tło społeczno-obyczajowe Anglii lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, w którym homofobia była mocno zauważalna. Freddie miał ogromne problemy z własną orientacją seksualną, szukał związków z kobietami, choć pociągali go przede wszystkim mężczyźni. Miał jednak świadomość, że nie wolno mu ujawnić prawdy, jeśli chce wspiąć się na szczyt. Ukrywał więc latami związki homoseksualne, które często sprowadzał jedynie do przygodnego seksu, podczas gdy w świetle jupiterów pokazywał się z kobietami. Gdyby mu jednak pozwolono, czy nie wolałby pokazać się z mężczyzną? Czy nie byłoby lepiej, gdyby świat pozwolił mu kochać tak, jak kochał? Może wtedy, zamiast ukrywać się w gejowskich klubach, których rola w rozprzestrzenianiu HIV była w tamtych latach ogromna, spędzałby czas we własnym domu w towarzystwie jednego ukochanego – bez poczucia wstydu.

„Somebody to Love. Życie, śmierć i spuścizna Freddiego Mercury’ego” to książka przygotowana z myślą o fanach Queen, którzy odnajdą w niej ogrom faktów zarówno z okresu działalności zespołu, jak i o samym wokaliście. Jest to również wspaniała lekcja tolerancji wobec odmienności, co w dobie marszów równości i zaognienia konfliktów ze środowiskiem osób ukrytych pod odczłowieczającym skrótem LGBT wydaje się tematem niezwykle aktualnym.

Izabela Straszewska