Polska flaga trzepotała na lekkim wietrze. Po tygodniu ciężkich walk Korpus Andersa osiągnął rzecz niemożliwą, jak się zdawało.

Bitwa o Monte Cassino jest ciągle żywa w świadomości Polaków. W tym roku, 18 maja, obchodziliśmy 75. rocznicę zdobycia masywu Monte Cassino przez 2 Korpus Polski dowodzony przez generała Władysława Andersa.

Wydarzenie to pozostaje bez wątpienia powodem do dumy i jest kolejną piękną kartą w historii polskich sił zbrojnych. Jeżeli chcemy zgłębić jego treść, bez wątpienia powinniśmy sięgnąć po książkę pod tytułem „Monte Cassino. Piekło dziesięciu armii”. Ukazała się ona nakładem wydawnictwa Znak w historycznej „Czarnej Serii”. Jej autorem jest Peter Caddick-Adams, brytyjski pisarz i publicysta historyczny.

W bardzo rzetelny sposób przybliża on historię bitwy o Monte Cassino. Książka składa się z piętnastu rozdziałów. Razem z autorem przemierzamy „drogi do Cassino”, a lekturę kończymy, krocząc „drogami z Rzymu”.

Publikacja szczegółowo opisuje genezę walk, a także ich przebieg i skutki. Czytamy o „włoskiej zimie”, która była bardzo uciążliwa dla żołnierzy. O zaciętych atakach, które na klasztor przeprowadzali Francuzi, Anglicy, Nowozelandczycy. O walce nie tylko z Niemcami, ale także z naturą.

Dla polskich czytelników bez wątpienia najważniejszy będzie rozdział noszący tytuł „Dzielna Polska”. Brytyjski historyk pisze o genezie powstania armii Andersa. Jest to ważne, szczególnie dla czytelników zagranicznych, którzy być może mają mniejszą wiedzę o dziejach Polski podczas drugiej wojny światowej. Tymczasem autor jest pełen podziwu dla Polaków i ich męstwa. Wspomina także o słynnym niedźwiedziu Wojtku, również będącym… polskim żołnierzem.

Jednocześnie nie ucieka od tematów trudnych i wstydliwych dla Wielkiej Brytanii. Mam tutaj na myśli sprawę traktowania Polaków w królestwie już po zakończeniu wojny. Autor szczerze pisze, że często wstydził się tego, jak z Polakami postępowała jego ojczyzna.

Reasumując, książka „Monte Cassino. Piekło dziesięciu armii” to pozycja obowiązkowa dla każdego fana wojskowości, drugiej wojny światowej i literatury militarnej.

Wojciech Sobański